MYEN MUNG DE BAI NHTANG WA
1942 ning shaning nnan shang wa yang, Japan ni Malesha mung sa gasat zing la kau nna, Myen mung de bai shanyen shang wa masai. Shata 1 nhtoi 30 ya shani, Japan ni Myen mung sinpraw hkran de gasat bang wa ai hpang, lam lahkawng rai gasat shanyen wa mara ai, shata 3 praw 8 ya shani, Japan ni Myen mung daju Yanggung wa tsap kau manu ai. Shata 3 kawn shata 4 laman hta sha, Japan ni Mandale kaw htim gasat nna, Ten Myen mawdaw lam dawm kau ya na sawn wa masai. Dai ten hta, Inglik ni Miwa mung hte Japan jawm gasat na matu, hpyen regau so ma ai, Kyang Gai Shi gaw mung masha ni Japan hpe lawan gap shanyawp kau ga nga ai marawn nsen nau ja wa ai majaw, hpyen sen mi jan sharawt dat nu ai. Du Yi Myin e woi ningbaw ai, laknak hkum tsup ai, hpyen n-gun sen mi du ai share ninghkring ni, Myen mung de majan regau sa wa masai. Rai yang dai ten hta Yanggung kaw Japan ni e tsap la kau sai majaw, Miwa hpyen dap kaba 200 ni hte Myen mung Gu tawng kaw gasat chyi hkat nga masai.
Panhten Seng Elang woi hpareng ai Japan hpyen ni e, Gu tawng kaw shawng wang kau sai majaw, Gawmyintang hpyen ni gasat je pru wa na tsawmra jamjau mat manu ai. Raitim du kaba Sun Li Rin a hpyen hpung ni, Japan ni hpe agying hkap gasat manga shingdang nna, Japan hpyen ni a lagaw grai gang shingdang kau ya nga ma ai. Japan ni e nchyi nmu gasat shadut dat nna, Inglik hpyen ni Yindiya mung de hprawng htaw mat wa masai. Dai hpang e, Miwa hpyen hte Inglik hpyen ni Mandale kaw majan mawmawn zuphpawng jawm hpaw na hkyem ma ai re, Japan ni e Inglik ni madu nga ai Rin ankyang hka shanyen shang wa ai sha n-ga, Miwa hpyen ni a shingdu de sa hkrau tsap kau manu ai. Inglik hpyen ni Yindiya de hprawng yan mat wa nna, Miwa hpyen ni a hkra maga grai la-kya ai masa dan leng pru wa sai. Majan jawm gap na lam n mai byin mat rai, Miwa hpyen ni n htingnut n lawt rai mat sai. Shata 4 nhtoi 29 ya shani, Miwa hpyen ni a hpyen jarik htaw sa ai sha n rai mungdan hte matut mahkai ai shara Lashu kaw, Japan ni gashun tsap la kau ya sai. Maho La Tsai shinggan de lama mi mu mada ai kun, shing nrai shi a numla hpe wa-ngan prat e hkawm lai wa ai shara hkan dun hkawm mat wa ya kun she rai ang sai, tsawmra mi zim mat ai hpang she, jahkru ahtut wa ra ai.
Ngai darai ba hpe hpunlum lawan naw ru jaw ya ni ngu shangun we ai, darai ba lawan ladan hte hpunlum ru jaw dat ya, mayu sharai la, mayen mayu let jahkraw madit la ai hpang bai matut tsun u ai. La Tsai grai myit dik ai hku mani sai rai: Hehe, ngai gaw Maji Tu hpe si sai she shadu yang wa, n myit madawm ai ngai Yindiya kawn bai wa ai shaloi, shi hte wa hkrum sai e, shi lawt lu ai lam jahta dan ai. Maho La Tsai tsun ai, jahpawt manap na jan panglai kawn nnan sha rawt wa ai ten, hka leng gaji Maji Tu hpe rawt u nga ai zawn, ya sha ya sha wa ahtu dat dat rai, Maji Tu hpe ahtu jasu dat sai. Maji Tu mung hka leng hpe n dep kau dat ai nga kaba zawn, ta ali in chyip nga, gahpa ladu shamawt yu tim hpri tawng zawn ali in nak nga, magyi shamawt yu yang mung nga-di tawng raw, shamawt n lu, myi hpaw dat mayu ai re, grai makrim akrawn, myi anut na ta n mai shamawt nu ai. Shi a hkum hpe shi rai na n shadu mat sai, ngai gaw gadai rai sai i? Maji Tu shi hkrai shi san yu u ai, ga htan gadai n jaw ai, shi myi n mai hpaw nna, na lasha la hkra ngoi nsen madat yu u ai, panglai pyilan shaga ai nsen na dat ai shaloi she, shi Manggala panglai de gumhtawn bang mat wa ai lam dum dat nu ai. Japan ni ngai hpe gap sat kau masai kun? Ngai nat tai mat sai kun? Nrai yang ngai hpa rai n mai shamu na rai? Shi mau let n-ga kran rai lamu de mada dat nu ai. Ya she Wuitawliya sanghpaw jawn nna Yindiya de hprawng lawm mat wa ai Maho La Tsai ni hpe dum dat nu ai. Maji Tu galau taw nga ai shara gaw, Anda-man panglai hpunggaw kaw rai nga ai.
Panglai hpunggaw hku sin nga ai Inglik hpyen ni hka kau de masha langai ndi nda rai shanhte maga de hkawm wa ai mu dat masai. Gala hpyenla langai Maji Tu hpang de sanat sharawt madi tawn nga ai, shi laknak lang ai n mu jang she, Inglik ga hku: "Yu mu law! Le ra gaw nat rai kun? Japan hpyenla madaw rai kun?" Nga marawn dat ai shaloi, yawng a myisha Maji Tu kaw yu maraw dat masai. Maji Tu gaw shi hpe gap dat na tsang rai, nga-di tawng zawn li ai ta lahkawng hpe sharawt nna, masha nga ai de dingyang htenghtu wa let: "Ngai gaw Lewui hpyenla Maji Tu rai ngai, ngai hpe naw hkye la marit law." Ngu tsun ngut ai hte, ga de galau mat wa nu ai. Mi sha sanat madi nga ai Gala hpyenla wa sanat dingyang madi let sa wa nna, Maji Tu asu ali galau taw nga ai mu jang, sanat jahtim kau nhtawm, Maji Tu hpe sa gang sharawt dat nu ai. "Halaw, nang gara dap na rai?" Gala hpyenla wa Maji Tu a ashep alap re hpyenhking shanhte hte maren sha rai jang, maja myit loi dawm la kau nna Inglik ga hku bai galaw san dat nu ai. "Ngai Maji Tu re, ngai a hpyen hpung ni sanghpaw jawn nna Indiya de rai mat wa masai, ngai shanhte hpe hkan makawp ai kaw..." Maji Tu shi naw dum nga yang byin ai mu asan sha tsun dan ai shaloi she, manang ni na kam sai hte maren, shi hpe shat lu sha ntsin ni lajang jaw, buhpun palawng galai ya rai, shanhte hpung hta jat bang la kau manu ai.
Maho La Tsai bai tsun ai, shanhte sanghpaw hte nnan prawng bang mat wa ai panglai hpe Gala ga hku Anda-man panglai nga, Myen mung panglai mung ngu ma ai. Panglai dai gaw dingdung maga de Htai mung hte Myen mung kaw gahtep nna, Mali Nmai hka hte Sakhkung hka mung dai kaw wa lwi zup rai, jut masum re panglai layang wa byin ai shara re, sinpraw dingda maga gaw mying gumhkawng ai Malaka panglai gake kaw wa matut ai, Miwa mung dingda panglai mayan hte Yindiya panglai lapran na hka lam madung rai nga ai. Sanghpaw hta hkan hprawng nang ai hpyendu ni, du jan ni, gashu kasha ni, hpyenla, hpyen jan ni, mahkawn ni yawng, Wuitawliya sanghpaw hta, kawa ndum kaw matsut bang nna gayi hkyem ai nga wuru zawn, nshu nshang prawng anyin shang mat wa ai majaw, sanghpaw kaw lu na sha na rai ni mahkra sharam nna dut jaw, ntsin mung sharam nna sha jaw lu rai, nga banau hte gauhkye bat, hka nlu shin rai salat sa-up nna mawng wa ai la-shawp bat, namdum atsawm n lu gashin sharu kau ai jit hkang bat, ma ganu ni a chyu gayun nna hkraw kap mat ai chyu chyahkri bat, la ni a wa-sha bat hkum hkra gayau gaya rai manam n pyaw nga ai kaw, panglai hka leng htaikun wa jang sanghpaw ganga ashun nna, masha a kraw kan mahkra amya gayau kau ya ai zawn, baw sin madawn ai madawn hpre hpre, galoi she hkarang de du du ngu myit nga magang, sanghpaw gaw hkinggau pyi n mu mada ai Manggala panglai gaang de gawt bang mat wa sai.
Lamu de mada dat yang, lamu a nsam mung panglai hte maren sha tsit mat, shani gaw jan hpe sha mu mada, shana gaw shata shagan ni lamu de, hka gata de pri rai, mada n dap hkan sa n hkap, hka leng hta wa jang gaw shagan shata ni majan gasat hkat wa ai zawn ashun gaprip nna grai nga yak jang, hpyenla nkau hte ayat masha ni myit htum nna hkrap let tsun ai: Hpyenla she nga ai ni, hpyen ni sa wa yang hpa majaw n hkap gap ai, n htang de woi hprawng ma ai kun? Galoi she nta ga de bai lu wa na rai kun? Mahtang gaw panglai na nga kaba ni a nshat tai mat saga ai ga wa rai sai kun nga hkrap garu ma ai. Maho La Tsai chyu sha myit mi alawm rai, shi a nshang e tsat gun ai nshi sha masop yu yu rai, hpyenla manang ni hpe: "Hehe, hkum hkrit mu, sanghpaw hta rawng ai masha ni anhte hta grau si hkrit ai ni she re, gan hprawng yan ai gaw, n-gun pan la nna hpyen wa hpe atsai sha gasat shamyit kau na matu she re, shanhte pyi n hkrit nga yang me, anhte hpa rai hkrit na rai? Anhte gara hku rai tim Japan ni hpe wa gasat kau na chyalu sha re."Ngu myit shapyaw ya ya rai nga nu ai. Masum ya ngu na shana she shanhte hpe Yindiya sinpraw hkran Munjang ngu ai shara kaw na hpyendap langai hta wa shayu tawn masai.
Dai hpang shani kawn hpyendu ni shani shana zuphpawng hkrai hkrai hpaw kyin nga masai. Hpyenma ni hpe gaw nsin nhtoi rangrut shaman ai hta lai, grai dam kaba ai, yi shingnawm pyi n mu ai hpalap yi de hpalap sa di shangun ma ai. Hpalap yi hkan ladi gawng gawng, myi wak wak re, shan maw mang rai grai grai tsawm ai Gala num ni mung, hpalap sa di ma ai, ga n hkrum tim, hpyenla ni ta dingsi let Gala num ni hte shatu shakra hkat ma ai, Maho La Tsai gaw madu jan a ningtsang garai n hkoi ai majaw, gade tsawm ai num ni hpe mu tim hpa zawn n nawn, shi a kasha yannau gade wa kaba masai kun ngu myit du dat shagu, num tsawm yaw na gaw galaw shingga, mungkan ting na sharaw hkan sat shamyit kau na chyu she myit dum dum rai nga nu ai. Tsawm ra ya lai ai hpang, shanhte hpe zuphpawng kaba woi hpaw nna, Myen mung de Japan wa gasat na matu, nbungli jawng gumhtawn shaman na re nga tsun masai. Myen mung de Japan nhtang gasat na re nga jang, hpyenla ni a myit grai rawt wa nna, ta lahpum she malu wa masai. Nbungli jawng gumhtawn sharin na matu, gadai kam jang ta sharawt mu! Nga nna hpyendu Bala aming hte san dat nu ai. Maho La Tsai shawng rawt tsap let ta sharawt dat nu ai, dai hpang du Sabaw Gam Ba mung hkan sharawt nang sai, du ji Jasham Naw Dut hte Gawlahka hpyenla ni, Kayin hpyenla ni mung ta hkan sharawt nang masai.
Dai shaloi du Bala gaw ta sharawt ai ni hpe woi la nhtawm, shi nan nbungli jawng gumhtawn shaman ai kaw hkan yu let, gadai wa grau lapyin ai sha maja nga u ai. Nbungli gumhtawn shalik ai shaloi, hpyenla nkau gaw baw sin ai nhkam lu nna, shagri ntsin she pru hkra madawn nhpat nga ma ai, La Tsai chyau hpa manghkang n pru, nbung jawng kawn gumhtawn yu wa tim san da ai shara kaw n yak ai wa hkrat hkrat rai, masum ya shaman yang, nbung jawng shani gumhtawn ai lu shaman la nna, kru ya ngu na hta gaw shana gumhtawn ai lu chye la nu ai. Galu grawm grawm re du Bala gaw La Tsai a gahpa kaw gumhpuk ya let tsun ai: "La Tsai nang gaw nhpa galaw tim grai loi ai hku chye la kau kau re, Myen mung de wa ai hpung kaw nang shawng hkan nang na hku rai u yaw." "Mai sa du kaba!" Maho La Tsai nau kabu mat nna, du Bala a shawng de yin rai, lagaw lahkawng galang ta htep di tsap jinghtum tawn salam dat nu ai. "Ya nang naw chye ra ai gaw lamu ga sumla yu chye na, wayalet shiga chye rim madat, chye gayat shapraw na, Japan ga hte Miwa ga naw sharin la ra ai." Du Bala bawchyawp raw lang kau nhtawm, grai kam sham ai hku matsun jang, Maho La Tsai a masin pyi htaplap hkra kabu wa sai. Shi n lu lawm na hpe sha tsang taw nga yang, ya du wa shi hpe shawng wa shangun na nga jang, du wa e, nhpa sharin na rai yang, ya jang lawan sharin ya mani, ngai Japan hpyen alawan wan wa gap mayu nga nngai ngu hpyi shawn dat nu ai.
Maho La Tsai a hpang njang, Maran Tang, Marip Naw, du Sabaw Gam Ba, Dashi Naw, Jsham Naw Dut ni hpe lata gahkyin la nna, Sabaw Gam Ba hpe gaw shanhte hpung na ningtau du shatai rai, chyinghtawk jak lang sharin, chyinghtawk machyi shim nambat yan sharin, ten gadun hta kaga myu ga sharin la na ladat, masha gatsing a myi man hpe kaning di matsing la na, madu hkawm lai yu sai lam hpe kaning di matsing la na, mu yu sai hkrang rai ni hpe gara hku matsing la na lam ni atsawm sha sharin ya manu ai. Dai ten hta Jinghpaw mungdaw Mugawng, Mayan, Gatta hkan Japan ni zing la kau sai nga ai shiga na lu ai. Rai yang Inglik asuya ni hpa mung n nga, Myen mung de lawan wa gasat la na lam n tsun ma ai, Myitkyina Shata pru kaw, Japan ni Jinghpaw du langai wa hpe rim la nna, sumri hte nta nchyun kaw noi tawn nhtawm, madu jan hpe gaw Japan hpyenla sumpum mi e gahti galai di roi rip, madu wa hpe yu shangun, n yu hkraw jang myi hpyi gang jen tawn ya nna yu shangun, roi sha ngut jang madu jan hpe mung bai gyit noi tawn rai, gade nde nna gang goilang dat jang, shanla hpe shada da wa ahkawk adawt hkat shangun ngun di dingsa, dingsa jin ai hpang shanla Japan ni hpe n tsawra, n hkap hkalum ai, nhtang de hkap gasat ai yanla re ngu, mare masha ni a man e nan gap sat kau manu ai da. Dai zawn nga ai shiga ni, shanhte hpe nnan sha lang sharin shangun ai wayalet kaw shang wa wa rai nna, hpyela ni a myit htu sharawt ya ya rai nga sai.
Myit tin ai Jinghpaw la ni shiga dai na jang n lu hkam masai. Maho La Tsai gaw nhpa hpe matse ai re ngu ai chye ai hte maren, shi sharaw sat mayu ai myit Japan ni kaw ari yu mayu wa ai kawn, du Sabaw Gam Ba kaw sa wa nna: "Du wa e, nbungli hte n wa sa lu jang, anhte hkrai lagaw lam hte hkawm wa saga le, anhte a Ningbaw ningla ni gaw majan hkrit nna hprawng ai she re, bai nhtang gasat na mahkoi nsawn masai nhten, manang n lu jang ngai hkrai sha raitim wa gasat na nngai law." Ngu dat nu ai. "Nang hta grau myit gatu ai gaw ngai rai nga ai law, hkau La e, dai na ngai du kaba hpe naw san yu nna, hpawtde sa tsun dan na." Sabaw Gam Ba yan Maho La Tsai shadada n-gun jaw hkat ai ga sha jawm tsun la rai, hpyendap shinggan na hpalap yi makau de sa hkawm chyai ma yang, machyi jigrawng gaw pyen gasu ai myi pyi gara ku nhpaw, langai mi e latup magra gumpyek bun ai zawn nga hkra, pyen gamawng jang, Maho La Tsai ta lahpan ningwut dat nna jigrawng tsawmra mi magra lang let: "Du wa, jigrawng ndai ni simai wan seng mi lu gangau na daram law nga ai, sa sa, wa mat saga, jigrawng gawa nna hkali gatut jang, majan nmai gasat mat na." Nga tsun let, pai ta lahpan hte hkra ta lahpan na jigrawng mahkra dagum la nna, galang ta gayup sat kau dat nu ai.
Hpang jahpawt, Du Bala yan Sabaw Gam Ba gaw Maho La Tsai kaw sa wa masai. Du Bala shawng shi hpe: "La Tsai nang Myen mung de Japan wa gap na matu jahpan hta sai, ndai lapran lawan shajin nu." Nga tsun sai. "Rai sa du wa, ngai grai na kabu sai!" Maho La Tsai shan hpe hkap salam let htan dat nu ai. Dai hpang e Sabaw Gam Ba bai tsun ai: "Anhte Mungpai kaw nna Ganagata kaw du, Ganagata kawn na hpyenla ni hte wa jahkrup la rai, Mugawng kaw du hkra wa na re, masha loi mi naw so jat la ga." Du Bala Maho La Tsai hpe masha gade dang woi na re nga san u ai. Maho La Tsai e masha nau law jang manghkang n yan ai, anhte marai manga kru dang rai jang law sai ngu nu ai. Shanhte Myen mung de wa na hkyem lajang nga ai laman bai du ai shiga hta tsun ai, Myitkyina kaw, Japan hpyen ni Du gahtawng na du ni a nta de, mare masum na masha mahkra hpe rim bang tawn nhtawm, masha dai ni hpe nta hte nawng, galang ta nat sat kau ai lam bai na masai. Ma langai mi sha lu hprawng pru wa ai, Japan la langai e hkan rim la nna, htau sat kau na hkyem u ai, ma dai hpe yu magang shi a ganau zawn zawn rai ai kaw, ta nwam jahkrat rai, lagu dat kau nu ai, nga ai lam mung tsun ma ai. Maho La Tsai shiga dai mu rim madat ai shaloi na myit hta, lama Japan hpyen ni nta buga de she gasat du yang, ngaisha yannau hpe kaning di dingsa zingri ya na n chye ai ngu myit dum dat shagu, ya jang majan gasat rawt mat wa na sha myit ga-un nga nu ai. Hkum ngau lasi sek sek rai, nhpa galaw tim lawan ladan re Maho La Tsai gaw.
Hpyen hking hpe galoi mung htep htep sha bu hpun tawn nna, kraw gata hta, majan rawt amying galoi she du du ngu la dingda taw nga nu ai. Manap e hpyenla ni rangrut shaman ai shaloi, hkumhkrang lasi gru gru rai, galu galang re, du hte shabyi maren sha kaba ai Inglik hpyendu kaba Halawde. Yali Shanta ga sa shaga ai, shi gaw Myeng mung de Japan wa gasat na matu Myen mung hte Miwa mung, Ameriga mung ni e shadut shatsang ai majaw, shanhte hprawng yan kau da sai Myen mung de bai wa nhang gasat na matu, myit sharawt ga shaga u ai. Shi tsun ai, Myen mung de Japan lawan wan wa gasat na matu, chyinghtawk hpyen ni shawng du ra ai, hpawtde ngai masha sa lata na nga sha naw tsun dat yang, du Bala rawt tsap nna salam hkra tsun ai, masha anhte so hkat tawn sai ngu u ai, shaloi Halawde. Yali Shanta gaw shi a myit hta gadai ni hpe shawng hkawm shangun na lam naw myit chyat nga yang, Bala shing nga jang grai na kabu let, hpawtde njang wanleng jawn nna Mungpai kaw du na hku, nanhte nlang hkawm na hkyem lajang la manu, nga nna matsun dat nu ai. Hpang jahpawt manap e, du kaba Halawde.
Yali Shanta Maho La Tsai kaw sa du nu ai, La Tsai ni marai kru gahkyin nna, shi hpe la nga masai. Shi du ai hte aming sa jahkat ai: "Ndai lang na nanhte a shamu shamawt machyi shim mying gaw Pu tsit ngu ai re, Myen mung shang wa jang, nanhte a mying gadai hpe n mai tsun dan ai, gadai mung gadai a nambat sha matsing la mu, wayalet shaga tim, nambat hku sha shaga na, Myen mung du wa jang Lazum Tang Ji hpe sha wa tam, dai shaloi nanhte kaning rai majan shang lawm na lam mahkra shi hkap matsun madun na ra ai. Nanhte marai kru na ningbaw gaw du Bala, ningtau gaw du Sabaw Gam Ba re." Nga matsun ngut ai hte, shanhte nlang chye sai nga hkam la manu ai. Bala yan Sabaw Gam Ba woi awn ai gata, jipka mawdaw langai kaw sha, marai kru kaw hpun nba shabawn bai lawm rai jang, nshu nshang shachyat dung shangun nna, Munjang mare kawn wanleng daru e sa sa dat manu ai. Shanhte kru sa dung ai wanleng mung Gala lu sha bat hte jit hkyi bat wa wa nga ai kaw, masha bai chyat rai, nchyi n mu nga jawn mat wa ai, tsawm mari sha Mungpai kaw du masai. Mungpai kawn mawdaw hte Ganagata hpyendap kaba kaw du manu ai, Ganagata kaw nna gaw wanleng lam, mawdaw lam htum mat sai, Ganagata kawn lagaw hte hkawm na lam sha nga sai.
Hkawm na shawng e, du BaLa Maho La Tsai hpe lam hkawm lusha sa htuk la shangun u ai, Maho La Tsai jarik htuk dum de sa nna, jarik htuk la sa ai re ngu jang, shanhte marai kru na n-gu buri kru htuk ya manu ai, Maho La Tsai gaw lam hkan n-gu gatsing kaning di n magra sha ai, hkut ai she gun ga ngu wa tsun jang, du Bala yan nang chye ai hku jahkut dat yu u nga sai majaw, shat seng kasha hpaw ai Yindiya num lahkawng hpe so la nna, n-gu buri kru gangau jahkut shangun nu ai, Gala num yan mung ndi kaba shap la hkra, lahkawng ya ting gangau yang she n-gu lu gangau jahkut ya manu ai. Gala num yan n-gu gangau nga ai laman, Maho La Tsai gat de sumpan sa mari la nhtawm, num dai yan hpe tingsan kasha lalam masum daram ram galu ai chywi shangun nna, n-gu gangau hpe tingsan kaw bang shangun rai, rawt na jahpawt marai mi n-gu tingsan nshang kaw mali li gyit lang, gahpa pai hkra masum sum git noi, madu a ntsin bu kaw ntsin sha shadu gun rai, Myen mung de rawt mat wa masai. Ganagata kawn rai mat wa ai shaloi, lahkawng ya ngu na sha naw hkawm yang, lam lapran nam mali hkrai pri, hkawm magang nam lim magang, maling kaba magang, shani shana n sin n htoi pyi n lu masat wa sai. Masha bat n manam, wan hkut n manam ai n hprang maling re majaw, hpun ndung de gaw woi hkyeng, n-grau grau chyang hte u myin sumhpa, aru, kadu hka, salaw ni a mungkan, aga de gaw tsap gru, sharaw, magwi nhprang, chyahkyi shannga ni a mungkan hkrai rai nga manu ai.
Majan prat re majaw, hpyenla ni ga n shaga ai sha, Maho La Tsai a hpang kaw hkan nang nga ma ai. "La Tsai, nang sharaw manga pyi sat yu sai nga, ya ndai zawn nam chyip ai maling kaw gara hku lai na re ta?" Du Bala shi a myiman hku magrat lai mat wa ai sumpra hpe ta hte ganyen kau let san u ai. "Du wa, hpa n tsang ra ai, ngai kaw chyaw chyaw sha hkan u, ngai hkyen mat wa n-ga." Ngu tsun let, yawng a shawng kaw ta laseng daram sha galu ai nshi hte lam hkyen wo mat wa nu ai, "Du wa, maw, ndai shala chyai u." Maran Tang ga de hkrai gum asoi sai ngu jang, hpaji latup langai lu hta la nna du Bala a ta lahpan kaw zuk bang ya nu ai. Du Bala nhpa gumdin wa rai kun ngu naw latup shala nga yang, "Krup krup" nga ai nsen na dat ai hte, "Nhpa re ta?" Nga gajawng marawn let maling de kabai bang kau dat nu ai. "Du wa, e, ya grai lahpawt mat sai, ngai nang hpe hta jaw ai rai gumdin dai gaw hpaji latup she rai yang me." "N hpa? Hpaji latup?" Du Bala grai bai lahpawt dum ai zawn, shi a hpang kaw hkan hkawm nga ai Maran Tang hpe gayin san u ai. "Re, du wa, Jinghpaw ni gaw kam gaja ai, hpaji chye ai ni she hpaji latup lu la ai nga nna, moi na jiwoi jiwa ni hkai dan ma ai, shi gaw shingtai jahkai re, gajawng jang gumdin lahkaw mat, dat kau jang shi hkrai bai rawt pyan hkawm mat wa wa re re." Du Sabaw Gam Ba bai hkan tsun jahpra dan jang, du Bala ta lahpan galaw shapyan yu nna, mani sai rai let: "Ya ngai hpaji latup kabai kau sai, hpaji n chye mat sana hku kun?" Nga san dat u ai. Shaloi shanhte nlang jawm mani garu dat nna, hpun ndung de na n-grau grau chyang ni maling pyi je wa na zawn nga hkra hkan ngoi garu wa masai. Ndai gaw shanhte hkawm mat wa ai shani kawn rai yang, nambat langai lang na mani nsen rai nga malu ai.
Masum ya ngu na shani, nam kawa dan hte langa dan hku lai wa ra nga ai, kawa "Prêt" she nga gang daw sha, nam langa manai brep sha ai magwi nhprang ni hte ganoi hkrum gatut, magwi n nga ai Urawpadan masha du Bala gaw, magwi hkrit nna myiman she tsit mat nu ai. Jinghpaw la marai manga chyau me gaw hkring rai tsap nga nna, Maho La Tsai shawng: "Lamu ga madu ni e, gadai mung gadai tam lu tam sha nna hkawm ga law!" Ngu matan dat jang, magwi ni chye na ai zawn, shanhte hpang de gayin mada yu yu rai, kawa hte langa grau htat ai maling de agrawp bang mat wa masai. Maling dai kawn lai rai mat wa yang, hkashi langai kaw du masai, hkashi lahta de maihpag hpun grai tu nga ai, maihpang hpun kaba langai kaw, sanam ganu langai kan gaw tit tit rai shamyet nga la ai, hpyenla ni hpe mu jang, galaw rawt tsap hkra, ningnyeng wa she kra hkra puk marawn wa nna, shanhte nlang agatsi sha tsap mat masai. Shaloi she sanam ganu maihpang hpun de noi lung mat wa nu ai. Du Bala hka grai san ai mu ai hte, ta hte shagawt lu hkyem wa jang, Maho La Tsai hkan gang shingdang nna: "Du wa, hka kaw alip rawng ai, ndai hku n mai ja lu ai, hka nawng kasha naw galaw la nna she ja la ga." Ngu, du wa ta hte shagawt laku lang ai hka hkan ahpre jahkaw kau dat ya nu ai. "Nanhte Jinghpaw la ni chye ai gaw kaga masha hta jan jan she rai nga ai. Alip ngu ai gaw kaning re re ta?" Du Bala hka kau e nshang madi nna tsap nga let, Maho La Tsai ni hka nawng htim dat na la nga nu ai. "Alip gaw awawt zawn re shingtai re, shi gaw masha shing nrai dusat ni a ladi, jahkraw, maidang, na hku, mayat lam mayat ku de lu shang jang, hku gata kaw ten galu galang makoi rawng nga na, sat kau na matu grai yak ai re."
Hkum ngau hpum hpum dut dut rai nna, myiman shan loi maw mang re Jasham Naw Dut bye laja shaw la nna zaibru krawk kau nhtawm, hka htung kasha galaw dat nu ai. Hka htung kasha kaw shingtai rawng ai n mu jang she, du Bala a hka pyek la nna ntsin ja bang ya nu ai. Du Bala ntsin pyi nlu gwi mat rai, nten shatup kau rain kam lu ai ngu ai hku, du hkyeng di dat nhtawm, hka pyek la gun kau nu ai. Ga nau n shaga la ai Marip Naw hka kau e tsap nga nna, du Sabaw Gam Ba hpe angwi ayang sha nga ai nsen hte: "Du kaba, chyahkyi grai nga nga ai, langai gap sha na n hten?" Ngu san dat nu ai. "N mai ai, hpa n sha mat ai sha n rai yang, n mai gap sha ai, du kaba ni matsun dat ai, anhte hpe lam hkan jamjau shaman ai gaw, Japan gasat jang na matu re, kaning n chyum sha n rai yang, tinang chye ai hku n mai hkawm ai nga nna laja lana tsun dat ai, nang na sai le." "Ja e, nta ga naw nga yang, jau gawng manang ni chyahkyi lu gap jang, hka shalap sha bang rai hpa malum sha ai shingran mu dik ai law." Dashi Naw manang ni hpe hkumbai gahte shangun ai chyahkyi hpa bai tsun dat nu ai. Maran Tang bai rai jang shi a zauhkai je wa sai, lagaw gata de wawt mahkoi shang sai kun nga raw dat ai hte, manang ni a ladi ndaw pyi daw mat na daram hkang si wa a majaw, du Bala loi shingnawm de sit yan ai ngu yang, tsamat lap jum hkrup nna gumhtawn dauyin si wa nu ai. "Aka law, karai e, dai ngai hpe gawa ai rai hpe lawan sat kau ya mani law!" Nga ta ladawn let, hkrap bat hte mawng jahtau dat nu ai. "Du Bala, ndai gaw tsamat lap she re, n sa hkra jang n chye hkan shachyut ai, sa sa, manang ni e, daini gara kaw sha lu du na kun, n mai hkring nga sai." Du Sabaw Gam Ba du Bala hpe dun la nna, shawng lam de woi hkawm mat wa nu ai.
Manga ya ngu na shana de gaw numda lam mi kaw hkawn pru wa masai. lam dai gaw Lidaw lam rai nga ai. Shanhte Lidaw lam hku bai hkawm mat wa ai ni ni re hpang she, lam kaw nga leng gawt ai Sam la masum hte hkrum masai. Sam la ni shan hpraw shan htoi ni gayau gaya rai hkawm ai ni hpe mu nna, grai yu tsang ai hku tsun dan ai: Ndai hkan Japan ni du re masai, nanhte laknak gaw n lang re, Japan ni hte hkrum jang kaning di na? Manan e ndai kaw nna Hpagan de mahtang rai mat wa manu, lahkawng ya hkawm jang Mugawng du na re nga tsun dan ma ai, shanhte lam shatak nna hkawm mat wa masai, raitim maling mala kawn hpa nga ai n mu mada ai. Shanhte bum lam kru ya tup bai hkawm kau yang mung, masha bat pyi n manam nna naw myit pu nga yang, shawng lam kaw hka kaba langai pat mat sai, hka gaw grai san tsawm tim, hpunla da-gun htaikun ai gaw sumri rit ai zawn she rai nga ai. "Hka ndai hpunla grai ja, ram ram sung ai bum hka rai nga ai." Maho La Tsai du yan hpe tsun dan nu ai. Du Bala san ai: "La Tsai, ya kaning di na re ta? Hka dai gaw lu rap na zawn n san nga ai le." "Du wa, kawa kran la nna hka wawn galaw la rai htu rap mat wa yang she mai na re." Du Sabaw Gam Ba gaw Dashi Naw, Maran Tang, Marip Naw shanhte masum hpe kawa kran mat wa shangun, shi hte Jasham Naw Dut gaw hka kau kaw shanhte hkringsa na shara hkyen, du Bala gaw tsamat kaba hka naw gaprep machyi ai hta n-ga, nam n chye hkyen rai, hka hpunla gumtawng ai sha hkan yu nna, mau garet hkawm nga nu ai.
Kawa kran wa ai hte, Sabaw Gam Ba yan Jasham Naw Dut gaw pali shit, Maho La Tsai ni kawa yan matsat hpe maren sha di daw shara la nna, gade nde kawa ndung laman daw hta ahku gawan jahku, hpun shingkrawn kran shachya bang rai, pali lasa hte kuk kuk shajup nna hka wawn galaw ngut manu ai, hka wawn galaw ngut jang, jahtep sumri rit la rai hka wawn hpe hka kau na maibau hpun pawt kaw gyit dun tawn manu ai Du Sabaw Gam Ba hka loi chye ai ni shawng jawn chyam yu na, gadai dai gwi ngu san ai shaloi, Maran Tang, Marip Naw, Jasham Naw Dut ni shawng ta sharawt masai. Shing rai, du Bala, Marip Naw yan Jasham Naw Dut dung bang wa ai hte, Maran Tang wawn de ma-ja e hkan gumhtawn shang wa ai ngu yang, hka wawn hte masha galang ta hka hpunla kaw gale galau rai, tsim bang mat sai, jahtep gang ai ni gajawng gaja hkan gang dangam re kaw, du Bala a kara htoi matu gachyi mi sha hka ntsa kra mat sai, Maran Tang gaw shi a ta galu hte Bala a kara kaw gra di za zin hkan gang shaw la nu ai. Du Bala numla kailang she galawk mat, kaga ni mung nshung si hte hprui nga let, hka kau de na ni kawa wawn kaw lu noi humba pru wa masai. Maho La Tsai yan du Sabaw Gam Ba n-gun pyi htum na zawn nga hkra gang kau yang she, shanhte hpe tsawm mari gang shapraw la lu manu ai. Lama jahtep she di mat wa yang, shanhte a mang pyi lu hkan hta la na n rai nga ai.
Jasham Naw Dut yan Marip Naw hka marit mahtoi kau let, hka hkrat nna myi shatu tawn rai naw jamjau nga ai du Bala hpe yu matsan dum ai hte rai, Maran Tang hpe galoi mung maka n kap ai mu hkrai shapraw ai, manang ni hpe gaw si u ga ngu nu ni ngu pawt dat jang, shi mahtang nhtang de gwi lagut share nga, ngai mung si hkrit ai she re gaw, hpa rai mu shapraw na rai nga jen hkat nga manu ai. "Du wa, hka hpunla gaw ja, hka wawn nau tsang ai n mai ai, kawa yan lahkawng htap di she bai chyam yu saga." Maho La Tsai zai nyan bai shaw sai. Maling htinggrim hkan na hpunnu hpun gam ndung hkan gau goiwat hkawm nga ai N-grau grauchyang sumpum mi gaw, hpun ndung hkan hkawn si ntsang rai noi gumzawt goiwat nga let, hka wawn kaw ganoi sha yawng lawm mat wa ai hpyenla ni hpe mani agoi ai zawn, aru nga puk marawn dat ai nsen, akrung sinwa ting hpuntang she ahtu hkra ngoi gachyaw mat wa wa rai nga ai, du Bala gahtan kaw ta shingga tawn nna N-grau ni hpe mada let, hkra ta hte sanat gadun zawn di shada nna: "Pung!" ngu sharim jahkrit masu dat let, kara mayut kau rai nga nu ai, dai shaloi N-grau grauchyang ni galang ta bai puk garu shangoi dat ai nsen, hkaraw hkamwam ting ngoi ga-ung taw nga sai. Jan gaw du wa rai, hpyenla ni kawa yan lam lahkawng re hka wawn galaw la nna bai chyam yu jang, shawng na zawn hka e n di nda n rai sai, hka dam ai hte, hpunla gashaw ai hte rai jang, du Sabaw Gam Ba gaw shat lajang sha la naw rai ga, kaning nchyum daina ndai kaw yup la nna hpawtni n-gun pringhpring hte rap lai mat wa na re ngu nu ai. Du Bala grau nna hka hkru mat ai hte rai, lamu shagrim htim ai nga tim hkawm lu na zawn nan nrai, maibau hpun pawt e dung nan mat nu ai.
Maran Tang kawa sumbrut mayoi la rai, nga hkwi ai ngu, hka de grai jinghkyen yu u ai, hka nau kaba, hpunla nau ahtu ja nna, shu kret n re langai mi pyi n mu jinghkyen la jang she, kawa dumlawng hkrawt la rai, hka kau hkan na lungja lahkawng mi hta gashin bang, hka shalap hte chyingjawn lap, palun wa lai re ni di bang, ntsin ja bang la di n htawm, "Du yan, ngai wan wut na yaw?" Ngu san yang hkraw ya ai majaw, wan wut la rai simai gapung jahkut tawn nna. "Du Bala, ndai gaw nga pung re." Ngu tsun let, Bala a shat kawk magap kaw loi mi ru bang dat ya u ai, Du Bala manam yu u ai shaloi, teng sha nga bat wai nga manam pyaw nna, shi a shat chyaw hte achyaw achya rai nga tam u ai, namlap gaman rai jang: "Maran Tang nang hkrai nga sha kau sai kun?" Ngu san u ai. "Du wa, Jinghpaw ni gaw hka de nga sa hkwi yang nga n lu hkwi jang, ndai zawn dumlawng kaw nlung hta bang, namlaw namlap di bang rai gapung sha nna nga sha mayu ai marit shamai mai rai ga ai, ya daina de Maran Tang mung anhte yawng nga sha mayu tim hka nau kaba nna n lu hkwi la ai majaw, nyan dai shaw nna nga sha marit shamai ya sai ga rai na nu ai." Ngu Maho La Tsai tsun dat jang, Bala mani let n-gu gangau hpe simai ntsin kaw sharam bang la nna gayau sha bang wa nu ai.
Shanhte nlang pung simai ntsin hte n-gu gangau gayau sha ngut ai hpang, hka nam de na gatsi bungli htu lung wa jang, shingran grau gatsi mat wa, gashung grau htat jat wa rai, wan wut kra rai hka na wawn dun tawn ai maibau hpun nhpang e jawm yup mat manu ai. Shana maling mala de buk galwi, hkanghkang u, u gum ni ngoi garu ai nsen hpe sha pyi, masin n kaba yang gaw hkrit gari si mat na daram laja ai hku ngoi garu nga ai. Maling gata hpun kawa wa hpang hkan yu byi yunchya ni, adu dumsi ni, yun chyun yun chya ni mung shanhte a mungkan re majaw, ra ai hku garu let, tam lu tam sha sawksak bang wa masai. Hpang jahpawt jau jau kaw, wawn htu shingban galu lu law ai hte hka wawn htu nna, hka hkran de rap mat wa masai. wawn htu rap lu sai ngu jang, shingbwi maling kaw byawn, shingbwi maling hku tsawm mari hkyen lai mai wa ai hpang, nam loi hkyem sa sai ngu naw kabu nga yang, magwi tsamat maling kaw bai prawt rai masai. "Du Bala, ndai gaw magwi tsamat re, mani nang jum hkrup ai gaw sha ai baw tsamat re, magwi tsamat gahtet hkra jang, magwi pyi hkrap ai re da, sadi u lu yaw." Du Sabaw Gam Ba shi a hpang kaw hkan nang nga ai Bala hpe tsun dan nu ai. Shaloi Bala shi a tsamat gahtet hkra ai ningma masop yu nna: "Oh, garai e, ndai made law ai tsamat maling kaw, anhte kaning di pru wa sana re ta?" Tsamat gade htat tim, Jinghpaw la ni a man hta hpa ahkyak n re, nhtu gadun hte kawa yan gatawng daw la nna, tsamat maling hpe ganyen hkrai ganyen gabye apa lai mat wa masai.
Lani mi tup maling bai ashep kau rai yang mung, masha bat n manam ai, hkawm magang bum tsaw wa magang, manan e bum de lung wa masai, bum dai gaw hyenla ni hpe chyam ai zawn zawn, lung wa magang tsaw magang rai, du Bala gaw lam woi shawng ai Maho La Tsai hpe kaning rai bum de woi hkawm mat wa n ta nga san ai shaloi, shi gaw Jinghpaw ni yi hkyen sha chye ai, yi hkyen ai ni law malawng bum ga hkan she hkyen ma ai, anhte mare tam mayu jang grau tsaw ai bum de lung nna she tam yu saga ngu tsun dan let, bum pungding de tung tung woi lung mat wa nu ai. "Du Bala, hkarang yi hkyen ai mu jang gaw mare hte ni wa chyalu rai sai." Maho La Tsai du wa hpe myit shapyaw ya u ai. "Mai sa, shaloi gaw grau tsaw ai bum de lung wa yu ga." Du Bala shingdu de nga wa hkra shanhte a man e dung gapat nga ai bum hpe yu myit htum ai zawn rai mada dat nna, bawchyawp raw kau nhtawm, n sa kaba shaw let, ja zawn htoi tsawm ai kara hpe hkra ta hte pungding de masit shalun dat nna, myi gaw rim rim di, lamu zawn tsit ai myi tum shachyai let, ra tsawm ai wa hte nten gawa ahkyen let, nsa kaba galang bai shaw dat nu ai. Bum tsaw la ai hta lai, hpun maling grai chying ai kaw, hpunru bai hkrawn ahkyen rai, nam grai chip ai hku majawn nchyi amya lung wa ai shaloi, Maran Tang gaw lagaw galu ai hpe machyu ai zawn, yawng a shawng de ganyen lai mat wa sai ngu jang, shi a pang kaw hkan nang ai du Bala hpe, shi ashep lai ai lam pai hkra na nam gang gyit da ai kaw dau baila shangun u ai.
Du Bala nam mahkam kaw baila nna nhkap de ganoi sha chyaileng mat wa jang, Maran Tang gaw hpang de gayin yu let mani gashi tsap nga nu ai. Du Sabaw Gam Ba du Bala pe hkan gang shadaw la nna, Inglik ga hku loi tawngban la nhtawm: "Hkau Tang nang yaw, ga n hkrum ai ni hpe nau hkum shala law, ahka gawat na." Nga shara dat nu ai. "Haha, hpyenla dingsa she re, ndai zawn re ma shatu chyai hpa re ginsup hpe sha gaw n chye pawt ai gaw e."Maran Tang gayin tsap nga let, du Sabaw Gam Ba hpe shawng tawngban kau nna, du Bala hpe Ing- lik ga hku bai tsun ai: "Du wa, sori, anhte bum ga nga kaba ai ma ni gaw ndai zawn re nyan ladat hte hpang de hkan shachyut nang ai manang ni hpe grai chye shadau dau rai ga ai. Nang naw kaji yang gasup yu sai n hten?" Ngu san masu u ai. "Ndai zawn nam hte manang shadau ai lam gaw n chye ga ai, kaga amyu myu gasup ai re." Bala hpang de yin rai tsap nna nshang madi let, shi a hpang e chyaw chyaw hkan nang ai du Sabaw Gam Ba hte Dashi Naw ni hpe mada let, ya sha shanhte lai ai hpang lam de nhtang yu dat yang, nam chyip bai rai mat sai.
Hpang lam de gaw bum tsaw hte bum nyem ai kumla sha mu ai, dai kaw hpun kawa tsit lali ga-up ai hta jan nna, kaga hpa n mu sai, hpunlaw hpunlap ni, ginhtawng chyaga raitim, shanhte a tsit nsam loi pyi n lai ai, ginhtawng ta, nshung ta shanhte hte hpa n seng ai zawn, tsit lali tsawm ai dingyang. Shanhte grau tsaw ai bum kaw du sai, asam tsang la ai Maho La Tsai gaw grau tsaw kaba ai hpun kaw bai lung hkra, grupyin mada yu dat u yang, hkarang yi masum mu mada sai, shi myit hta la sha nga, lamu ga sumla shapyan la rai tawt yu yang, shanhte gaw sinpraw maga rai nga ma ai. Shi gaja kabu rai aga de yu wa nna, du yan hpe hkarang yi masum mu mada ai lam tsun dat, shanhte nga ai shara gaw bum dai a sinpraw maga re ngu let, bai shadawn ai shaloi, lamu ga bai gayin mat sai, du Bala ni hpe pyi shanhte sinpraw maga rai nga ga ai ngu shadawn dan yang n jaw mat sai, shi mau mau sha ngu hkum gayin nna galang bai shadawn jang she, mi shi hpun ndung e shadawn ai hte bung sai. Shi manang ni hpe tsun ai: "Ya gaw rai sai, bum yu saga, anhte ndai bum kawn yu nna wo ra hkran sinna maga bum bai lung saga." Ngu tsun dat nu ai.
Shanhte bum dai kawn sinna hkran de yu wa ai, akrung du jang hka kaba langai bai din mat sai. Shaloi shawng shani na zawn, kawa hte hka wawn galaw la nna lai na hku bai rai mat sai. Bai, hka dai mani na hta grau dam, grau kaba, grau sung nga ai, shanhte bum kaw loi nga shana kau nna, jan bai du mat sai. Du Bala yan Sabaw Gam Ba gaw Maho La Tsai ni hpe kawa tam kran la nna hka wawn bai galaw shangun manu ai. Hka wawn lahkawng htap re galaw ngut ai hpang jan du mat sai majaw, dai shara kaw yup na matu, Maho La Tsai shi kawn manang la ni hpe hpun hpang wa hpang makau grupyin atsai sha sawm lajang kau ga ngu woi galaw nu ai. Hka kau dai kaw gaw hpun grau tu nna hpunlaw hpunlap grai htat jawng rai, shara sawm kau rai yup na hku lajang nga nu ai. Shara seng kau ngut jang, gadai mung gadai yup shara galaw la ngut nna, n-gu gangau shat sha na matu, kawa tinghkyawn daw la rai ntsin shadu lu bang wa masai. Du Bala chyu sha Jinghpaw ni zawn, kawa tinghkyawn kaw ntsin n chye shadu lu rai, manang la ni hpe yu nga ai laman, Maho La Tsai kawa tinghkyawn langai daw la, ntsin ru bang la di, wanmang makau na nlung makru e shadun shanat tawn ya nhtawm: "Du wa, ya chyahkring n rai yang hka prut sai, shaloi ndai hte nap nna htawn shakawp lu u yaw." Ngu, chyaba lap lahpaw hpe lanap shatai na matu du hkra sharin ya nu ai.
Du Bala hkra ta yungkyi hte na ahkrai let, mani sha sai rai, kraw hta Jinghpaw la ndai ni gaw, kaning rai kawa hte ntsin shadu lu na chye ma ai kun ngu mau let, hka kaning rai prut wa na la nga nu ai. Dai hka makau e kungdam hpun kaba langai tu ai, hpun dai hpe shanhte nlang ta gindun la nna lalam yu yang pyi nlu grup ai, hpunru kaba ahkri ahkraw rai, shanhte a nba makai hpe hpunru ntsa hkan shayu tawn, madu ra ai yup shara sawm bang wa masai. Kungdam hpun maga mi hta gumra du zawn rai lahkyawn bang mat wa ai hpunru kaw, ntsa e hpunlap grai htat hkra hkrat abum taw nga ai, Maho La Tsai hpunlap bum ai ntsa e mahtang yup na ngu sawn rai, ruksek makai hta mara dat nna, ai sha dung bang wa yang, "Kruk" nga ngoi pru wa nna, shi gajawng ai lata galang ta rawt goitsat mat wa ai, masum lang hkam kaw hkring nna bai nhtang yu u ai, hpa mung n mu ai, shing rai zawn nawn ai she rai sam ai ngu, ruksek makai galang bai hta mara nna dung dat u ai, dai shaloi mung "Kruk" nga bai ngoi jang, lama mi she rai sai ngu, ruksek e tsat tawn ai bye laja shaw la nna, ntsa na hpunlap yat yat sha ahkrai jahkrat kau rai atsawm sha yu dat u yang, laji rawng nga ai ja, n-gup mahka tawn hkra, shamu pyi n gwi ai hpun tu ai zawn tsap nan mat nu ai.
Hpan Ja
