Kosovo 2008 ning hta Kosovo mungdan gaw Serbia npu kaw na awmdawm shanglawt lu ai mungdan hku nna mungkan de February 17 ya shani n dau dat ai. American gumsan mungdan gaw dai shaning February 18 ya shani shanhte ndau ai hpe hkap la sai. 2009 ning hta International Momentary Fund hte World Bank ni hta malawm langai hku nna shang lawm wa sai. 2011 ning du hkra rai yang Kosovo mungdan langai hku nna hkap la ai mungdan 75 rai sai. Kosovo mungdan kata hta Albania masha ni law malawng nga nna Muslim makam masham hpe kam sham ma ai. Ndai mungdan masha ni gaw mi moi BC 2000kaw nna ndai dai mungdan hta shanu nga lai wa sai ni re. No.2 mungkan majan ngut ai shaloi Tito wa gaw Kosovo ni hpe Albania hte Serbia mungdan lahkawng kaw nna ra ai mungdan kata nga na matu mai lata ai ngu tsun nna lau la ai. Raitimung hpang jahtum gaw Serbia mungdan kata kaw sha nga shangun nna uphkang wa ai. Dai majaw Kosovo ni gaw dai lam hpe n ra sharawng ai majaw 1944- 45 ning nshung ta hta ninghkap n-gun madun ai lam ni hpe galaw wa ai shaloi adup zingri nna shazim kau ai. 1946, ning hta ka ai Yugoslavia ni a npawt nhpang gaw da ai tara kaw Kosovo masha ni lu la na ahkaw ahkang ni n lawm ai. 1954,57 ning ni hta Kosovo kaw na masha 195,000 hpe Turkey mungdan de atik anang htawt sit shangun ai.
Yugoslavia kaw na 1990 – 2008 ning lapran garan mat wa ai mungdan 7 nga ai. Dai ni gaw Croatia, Bosnia and Herzegvina, Macedonia, Serbia , Montenegro , Slovenia, Kosovo ni rai nga ai. 1918, No.1 mungkan majan ngut ai hpang hkawhkam uphkang mungdan ni rai nga ai , Serbia, Croatia, Bosnia and Herzegovina, Macedonia, Slovenia, Montenegro mungdan 6 pawng hpawm nna Yugoslavia hkawhkam uphkang ai mungdan 1 byin wa ai. 1945, No.2 mungkan majan ngut ai hpang dai mungdan 6 hte Kosovo, Vojvodina ni hpe Tito ( prime minister ) gaw Yugoslavia munghpawm mungdan (Federal People’s Republic of Yugoslavia) hku nna uphkang wa ai. 1980, Tito si mat ai hpang Yugoslavia munghpawm mungdan kata sut masa hkrat sum ai, mungdan kata nru nra byin wa ai majaw 1991 ning kaw na 2008 ning du hkra mungdan langai hpang langai garan pru mat wa nga ai.
1963, hta bai ka ai gaw da ai tara kaw Kosovo ni hpe tinang a ginra hpe tinang uphkang na ahkaw ahkang jaw ai ngu ka shajat da ya ai. Tinang ginra tinang uphkang na ahkaw ahkang lu ai raitim lak lak lai lai rawt jat wa ai lam n nga ai sha mi moi na zawn rai nga ai. Serbia ni gaw Kosovo ni hpe shanhte a mung maden ( koloni ) hku upsha lai wa sai re. Serbia a jak rung ni kri na matu Kosovo kaw na nhprang rai ni hpe shaw la ai. Shang gumhpraw hta Serbia ni lu ai htam 4 hta na htam 1 sha Kosovo ni lu ai. 1980 Tito si mat ai hpang Serbia ni gaw Kosovo ni hpe roi sha, dang sha ai lam ni grau jat wa ai. 1981 ning hta Kosovo dakkasu jawng ma ni Yugoslavia asuya hpe gumlang n-gun madun ai hpe Serbia amyu malawng lawm ai Yugoslavia hpyen dap kaw nna sinat hte gap, adup zingri shazim ai majaw jawng ma 300 si hkrum nna , 7000 hpe yawm dik 6 ning htawng jahkrat kau ai. 2008 kaw Kosovo gaw mungmasha law law a myit hte rau Serbia kaw na awmdawm shanglawt lu sai lam hpe mungkan de ndau dat ai 2010 july shata kaw Mungkan tara rung (International Court of Justice) kaw nna Kosovo a awmdawm shanglawt lu ai lam ndau ai gaw htung tara ni hpe tawt lai ai lam n nga ai nga nna masat dat ya ai.
Montenegro
1878 ning hta Turkey ottoman ni a lata na lawt lu wa ai . 1914 ning hta Austria – Hungary ni shang gabye dip up bang wa ai majaw, Montenegro hkawhkam wa hprawng yen mat ai. Dai majaw 1918 ning hta Yugoslavia ni maga de shang mat ai. 1992 ning hkan e Croatia, Bosnia and Herzegovina, Macedonia, Slovenia, ni garan pru mat wa ai aten hta Montenegro hte Serbia pawng hpawm nna Yugoslavia munghpawm mungdan (Federal Republic of Yugoslavia ) hku nna nga nga ai. 1991-1995 ning hkan e Croatia hte Bosnia ni garan pru ai shaloi Montenegro ni gaw Yugoslavia hpang maga tsap nna n-garan pru lu hkra gasat lawm lai wa ai. 2003 ning du ai shaloi Yugoslavia munghpawm mungdan (Federal Republic of Yugoslavia ) ngu shamying da ai hpe Serbia hte Montenegro mungdan hku nna galai shamying kau ai. Dai hku galai shamying kau ai shaloi Montenegro ni hpe garan pru mayu ai rai yang mung shawa ni myithkrum ai tsa htam shadang 55 % du ai rai yang mai garan pru ai nga nna myithkrum da ma ai. 2005 ning hta Montenegro ni gaw Serbia kaw na garan pru na matu tsun ai shaloi Serbia ni nhkap la ai, ningdang kau ma ai. 2006 ning hta galaw ai mungshawa ra lata poi kaw garan pru na matu myithkrum ai tsa htam shadang 55.5% re ai majaw dai shaning hta Montenegro ngu ai mungdan nnan langai paw pru wa ai.
Serbia
1918 kaw na mungdan 6 pawng hpawm nna Yugoslavia mungdan kaba langai hku nga wa ai mungdan gaw 1991 ning kaw na mungdan langai hpang langai garan pru mat wa ai majaw 2006 ning du ai shaloi Serbia mungdan ngu na shi hkrai sha ngam nga ai. Kaga myusha ni hpe shinggyim ahkaw ahkang tawt lai roi rip sha ai, amyu shamyit ai lai len ni a majaw 2002 ning hta Serbia ningbaw Milosevic hpe mungkan kaw nna tara jeyang hkrum ai.
Ka Ai - Mying tam n mu taw ai.
