JAN SHATA HPE MANAU SHADUNG HTA JAI LANG AI LAM
YAWNGBA TANG
Daining shata 4 hta Yinkyang ginwang jinghpaw amyu rawt jat sumru hpung ni woi hpaw hpawng ai Amyu htunghking dup sumru hpawng hta Jan hte Shata hpe Manau shadung hta jai lang ai lam dup sumru wa ai shaloi, gadai mung gadai na chye ai labau hkai wa yang tsawmra shai hkat nga ai. Dai majaw ngai mu maram lu ai lam hpe sumru ka shadan dat yu ai hku reaw Moi prat kaw nna wunpawng sha ni a htunghking manau hta, shadung hpe dungla, dung yi, ga tawng (shingkrawn) ngu shamying let, dungla, dung yi ngu nna, Jan hpe la, Shata hpe yi ngu ka soi shakap lang sa wa ai hpe na chye lu ai. Ndai lam hpe myu myu nga tsun hkai ma ai, dai re gaw Jan Shata a lam hpe anhte Wunpawng sha ni ningdang kalang nga shada da tsun htai lai hkat nga na malai masha law malawng e tsun lang nga ai hpe mahtang masat lang sa wa ai gaw madung rai na re ngu myit sawn lu ai.
Dai majaw masha law malawng e, jai masat lang nga di hpe yu yang Jan hpe la, Shata hpe num di nna masat lang sa wa ai gaw nshut sai kun ngu mayu ai. Hpa majaw nga yang, shinggyim wuhpawng hku yu ga nga yang, anhte Wunpawng myu sha ni hta Shata Mahkawn shayu ai lam hpe htunghking langai mi hku galaw nga ai, grau nna Maru, Lashi ni gaw shata mahkawn shayu ai hpe htunghking ahkyak langai hku galaw ma ai. Bai nna shata mahkawn shayu ai nga tsun ai sha na yu ai, Jan mahkawn shayu ai nga tsun ai ma nna yu ga ai. Bai na miwa gaw hta mung “yin yang" nga tsun ma ai, Japan ni mụng dawng- hkawn kaw Jan sumla shakap da ai hta n-ga shata mahkawn nga tsan ma ai.
Ga ndai ni hta maram wa yu tim Jan gaw la Shata gaw num rai na zawn rai nga ai. Dai hte maren Jan Shata yan mung, Jan ga, Shata ga ngu ai nga ai re majaw, num, la gaw masat ra nga ai ngu mu lu ai. Shing rai, Jan yan Shata hpe garan lang ga nga yang jan hpe la ngu masat la nhtawm, shata hpe num hku masat lang sa wa ai gaw shingra tara hku nna htap htuk manu ai lam rai na re ngu mu lu ai. Dai majaw ndai manau labau hta tsun hkai nga ai hpe maram masam dinglik yu ai hte shagrin masat lang sa wa yang mai kaja n hten ngu nna sawn sumru ka lajang bang dat yu ai hku re. Anhte chyurum Wunpawng sha ni manau manau yang, manau shadung jung nna manau dum ai lam gaw yawng mu sakse lu nga ai. Bai nna shara law malaw ni hta pyi lat ga hte ngang ngang ting ting re hku gaw da lu nga sai. Ya lawu de labau galu dik ai hpun hte nan krawk sama da ai ya naw nga nga ai Yinkyang ginwang Shadan krung Maran Asau ni a sut manau shadung maka a lachyum hpe tsun shachyan dan na. Ndai manau shadung gaw 1940 jan ning hta Myenmung Hkahku ga na Lahtaw Hkahku wa ngu ai ta-tut sharin ya ai gata hta La sun La re ni krawk lajang ai Asau hpaga ni a sut manau shadung rai nga ai.
Ya daini du hkra naw nga nga ai, dai ga-ang na yan hpe gaw "dungla ngu nna, hkrang maka hpe gaw " dungnai." maka ngu nna shamying nga ai, lachyum: gaw anhte amyu ni makyit mahkai myithkrum mang rum pu sin matut hkat ai ngu ai lam hpe soi shadan dan ai rai nga ai. Bai nna pai hkra makau de na yan hpe gaw " dung-yi " ngu nna lachyum gaw anhte a hkawm lai kau da ai lam maka masat hte shajup shakyet shangang ai lachyum hpe madun dan ai ga rai nga ai nga tsun hkai dan ma ai. Bai dai dingda hku shakap da ai hpe gaw "ga tawng" ngu shamying nna maka hpe gaw shayi nu num ni a madoi chyu hkawng, kajit maka, abau ni soi ka da nga ai, lachyum gaw galu ga- ba mayat maya gumja gumhpra lu su nga mai wa u ga ngu ai rai nga ai. Bai nna ndai manau shadung hta Jan, Shata hpe soi ka da ai lachyum gaw moi anhte a manau gaw jan shata ga naw nga ai shaloi na jiwoi jiwa ni a manau kasi ningli kaw sharin la ai re majaw daini du hkra manau shadung kaw Jan Shata sumla soi shakap ai re nga tsun hkai ai hkrai re.
Ndai Jan Shata hpe masat lang sa wa ai lam hta, njaw ai lam mu mada ai rai yang tengman ai labau sakse hte madi madun nhtawm galaw shading sharai la sa wa na matu mung saw lajin dat ai rai. Mabyin chye teng labau sakse madi madun lu mai ai lam kaga mi nmu, n nga ang sai rai yang mung, ya masat ka da ai hku mahtang galaw shagrin shangang lang sa wa yang mai gaja na re ngu myit lu ai. Madung gaw anhte Wunpawng sha ni a htunghking ningli manau madai hpe sin- praw, sinna, dingdung, dingda buga ginra shagu hkan nga pra shajang nga ai Wunpawng myu baw hpan yawng jawm jaw jau lang sa wa ai lam hta bung pre ai hku rai wa u ga ngu yaw shada ai lam re.
