Jinghpaw ni hta nga ai, myihtoi ngu ai gaw shinggyim masha ni hte aji anat ni, aji madin nga mat ai hpang, shinggyim masha hpe bausin makawp nga ai matsaw ningtsang hpan sagya ni, ginding aga na gumgun masha gaba ni, shinggyim ahkum shap, shinggyim jalai numgau shap nna shinggyim masha ni hte hkrum shaga ai hpe tsun ai re. Myihtoi htoi ngu ai gaw, matsaw ningtsang hpan sagya ni, ginding ga-nai, Shingra gaang ga na gumgun masha ni, shanhte lata la ai shinggyim masha a hkumhkrang kaw sa shang, dai shinggyim masha a jalai numgau, malau shinglet shap nna, lai wa sai ten na mabyin ni hpe teng man ai hku shinggyim masha ni hpe lu tsun dan ai hta n-ga, ya yang hpa byin nga ai, ganing re aten rai nga ai ngu ai i hte, du na ten ni hta hpa ni byin wa na re ngu ai hpe mung chye htoi tsun dan ai. Masha langai a prat pungding maka hpe lu tsun dan ai, ndai zawn re chyalai atsam rawng mau hpa magam lamyik masha hpe tsun ai re.
Myihtoi htoi ai ngu ai gaw, rai n du yang na lam ni hpe, ya yang byin nga ai lam ni hpe, htawm hpang prat de kale hta byin wa na lam ni hpe ninghtoi san ai hpa, hpa hpe mung asan sha myi hta chyaw mu ai zawn, gara aten hpa ni byin wa na re ngu ai hpe asan apra chye tsun dan ai, shinggyim masha ni hpe du na ten ganing re mabyin masa nga wa na re, ganing rai sadi ra ai, ganing rai nga pra sa wa ra ai ngu ai hpe asan sha atsawm matsun maroi ai hpe myihtoi ngu ai. Myihtoi gaw ntsa myihtoi hte aga myihtoi amyu lahkawng nga ai. Myihtoi htoi yang nnangnawn gaba nawn ai hta pyi grau ganawn gari ashun nna, manawng hpe loi garawt nna tsun shaga ai. Myihtoi laika ngu ai mung nga ai, dai myihtoi laika gaw myihtoi wa hte myihtoi nbat(Myihtoi ga byan) ni sha chye ai. Myihtoi ngu ai gaw myit grai sanseng nna hkumhkrang mung hkamja ai, moi ma prat, shi a nbat sumdaw ni kawn hkawt shingkawt shingkra n di hkra yu ai, dingye e mung n ye hkra yu ai, masha e mung shingkawt shingkra n di mana yu ai, dai zawn re shinggyim hkumhkrang langai ngai hpe lahkum lata nna, majaw mahpan ni lahkum lata la rai, dai masha a hkum kaw shi sa shang ai, dai wa a jalai numgau malau shinglet shap nna shinggyim masha ni chye mayu ai hpe lu tsun dan ai, lai wa sai lam hpe lu tsun dan ai sha nrai, du na ra ai aten hta byin wa na lam, ganing rai wa na re ngu ai hpe mung lu tsun dan ai.
Myihtoi htoi wa na rai yang, myihtoi ni ahka law law lu ai, myihtoi htoi ai shaloi, shi a aga, mahku manawng hpe grai garawt gayaw shapyaw ai manawng nsen hte htoi ai, myihtoi htoi yang moi na nta dap shi hkun du ai pyi nnangnawn gaba nawn ai zawn ganawn ashun wa ai, nnangnawn gaba hta pyi grau ganawn ai, nta "Kuk kuk kuk..." nga ganawn shara wa ai. Myihtoi ni gaw gumhpan mung rai nna, ta maka chye yu ai, namlap mung chye yu rai ma ai. Jinghpaw ni a myihtoi gaw kaga amyu ni hta grau laklai ai. Hpa majaw nga yang, Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni a myithtoi gaw madang grai tsaw ai, gadai mung gadai a lahkum san san re. Shing rai, ntsa myihtoi shing nrai sagya myihtoi ngu ai hte ga myihtoi shing nrai tsu myihtoi ngu ai amyu lahkawng nga ai. Myihtoi ni myi chye gale ai. Ga shadawn: Shinggyim masha hpe shi a shinglet gadoi di kau dan lu ai, hka law law lu lu ai, gading rumhkum hte gyit shangang jung da ai kumba shabawn gaba gawut ga lu ai, gading rumhkum gaba dai gawut di lu ai, ahka ntsa kaw langa lap sha nyep ai kaw, gabye mat wa lu ai, mayu na shinggyim masha n lu lung ai, lunghtawn lungma lu lung ai, nta gaba gan shingtot lu ai, sharaw jawn ai, ndai zawn re jalai atsam rawng ai ni rai ma ai.
1. Ntsa myithtoi
Ntsa myihtoi gaw myit madu ding ai, magrau grang ai, Matsaw ningtsang hpan sagya ni re, shanhte gaw gatsing galang re hpe kawi gam ai, myihtoi htoi ai shaloi, shinggyim masha ni hpe aji anat shalo shingling rai hkungga hpyi sha nna, ahkrung hkungga jaw rai moi la ra ai lam tsun yang, shanhte dai bo sat ya mu, wora bo sat ya mu, nawng ya mu n nga ai, "Le htek hpawk magam ni hpe naw galaw san shateng yu mu." nga ai, shi kawn gaw ganing re hkingga sat na ngu ai hpe n tsun ai. Myihtoi htoi yang, myihtoi nbat ni myihtoi htoi na rai hkyem lajang tawn ya jang, dai myihtoi lahkum kaw htit rai, shanam maya ahprup nna ga shaman matan jang, dai myihtoi madu majaw mahpan ni sa shang nna htoi hpang wa ai. Ga shadawn: Sengdawn myihtoi gaw Matsaw Ja La rai nna, shi myihtoi htoi hpang wa yang, nhka mun hpe n-gup kaw nna aga de mayut shayu ai lam shawng galaw dan ai, nhka mun ahpraw rai grai galu ai, ga de du hkra garawt ai re da. Shi n-gup kawn aga de du hkra mayut shayu yu re nga ma ai. Bai, myihtoi Wa Hkra La kaw shang ai mung Matsaw Ja La ngu ai re da, rai yang, dai wa htoi wa yang gaw nhka mun hpe lahkawng maga mayut gayan dat dat re ai da, Matsaw Ja La hkrai raitim kaga Matsaw Ja La re hpe chye lu ai. Ntsa myihtoi gaw nta shangu numgaw lu tawn ai, raitim sharaw n jawn ai, matsaw ningtsang ganing re hkrit na re hkan hpan hkawm lu ai.
2. Ga myithtoi
Ga Myihtoi ni hpe gaw shi hpe myihtoi htoi shangun na rai yang, shi hkrawnhkra dauda rai nga nga la yang, shaga la nna htoi mai ai, lama shi sumtsan de hkawm mat nna, n sa mu tam shaga mat, shi hpe myihtoi gaw htoi shangun yu ra rai, shi hpe myihtoi htoi shangun na rai yang, myihtoi htoi shara hkyem tawn ya nna, myihtoi nbat wa ga matan dat jang shi galaw ganang ga mi nga ai raitim, sharaw jawn let lawan dik ai hku du pru wa nna wa htoi ya nga ai. Ga shadawn: Hpalap Na-ru ga na Sumpu Tang myihtoi gaw, Ja Jamun Nawng a myihtoi lahkum rai nga ai, galang mi shi Gangdau yang e nga nga ai shaloi, Shadan krung Wuhpra mare e shi hpe myihtoi htoi shangun ra nna, myihtoi nbat Wuhpra ga kawn matan dat jang, grai lawan dik ai hku sharaw jawn nna, Wuhpra ga du wa na wa htoi ai da. Shi dai shaloi gaw, Gangdau yang e malut di nga ai da, shi a hkum kaw chye madat wa nna: "Manang ni e, ngai hpe ndai ngai na malut lap lawan she hkang shagun dat mi!" Nga tsun, shi a malut di manang ni mung lawan ladan hte shi hpe malut lap hkum kaw hkang shakap dat ya sai, Wuhpra ga e dai malut gun lang nna du wa ai da, nta shang wa yang, dangkang ting sharaw mun hkrai rai, shi a sharaw hpe chyahpung kaw jahkring kau da ai majaw: "Ngai chyahpung kaw lauze dun da sai, gadai hkum sa yu lu!" Nga tsun ai da, rai yang, masha nkau n madat ai sa yu nna, sharaw dai sa mu gajawng ai nga tsun gajai ma ai.
Ga myihtoi ngu ai gaw, mungkan ga nga ai shaloi magrau grang rai nga rawng ai, mying gaba ai masha ni rai, shi wai ai hpang, mying gaba ai gumgun gumhpai bai tai nna, myihtoi lahkum tam nna sa htoi ai. Myihtoi Sumpu Tang kaw shang ai gaw Ja Jamun Nawng re, Ja Jamun Nawng gaw Wugang wa a gasha Ma Nawng rai nna, Wugang gummyi myit (Ma mat ai, htum mat ai, si ma mat ai) ai shani lawm mat ai re, gumgun gumhpai nga nna nga ai shani, shinggyim masha ni majan mahpan nga ai shani mung shi hpe kam hpa yang majan grai dang lu ai da. Magrau grang dik ai gumgun masha langai re, Shawa gumgun gaba langai re, gumgun numla gaw Jan ga de Jan manau mung wa lung lawm yu sai wa re, manau gumgun masha gaba hku shawa e jawjau ai, mung nat mungkan mung nat gumgun gaba hku nga ai wa re, shing rai, magrau grang ai myihtoi nat re. Ndai zawn, tsu myihtoi nga tim, Sumpu Tang kaw shi sha sa mai shang ai, shi sha sa mai htoi ai, kaga yu maya tsu nat ni n mai shang ai. Jamun Nawng gaw tsu nat rai tim, mungkan ga na aji anat re majaw ga myhtoi ngu ai re. Shing rai, ga myhtoi ngu ai gaw sharaw jawn ai re.
3. Myihtoi nbat
Myihtoi htoi yang, myihtoi nbat ngu ai nga ra ai, grai ahkyak ai, myithtoi nbat gaw myhtoi wa a ga byan ya ai, myihtoi wa myihtoi htoi na rai yang ra mara rai hkyem lajang ya ai wa. Myihtoi shagu gaw gadai mung gadai a myihtoi nbat nga ai. Myihtoi laika ngu ai mung nga ai, myhtoi htoi ai shaloi, myihtoi ni langa lap kaw ka nna myihtoi nbat wa hpe ya ai, dai myihtoi laika gaw myihtoi wa shi hte myhtoi nbat wa shan sha chye yu chye hti ai. Myihtoi nbat wa gaw myihtoi htoi ai shaloi, myhtoi wa shi hpe myihtoi laika ka ya jang, myihtoi sa htoi ai masha ni hpe myihtoi laika a lachyum bai byan dan dan rai ai.
4. Myihtoi htoi ai
Gadai nta ganing re machyi makaw gaba hkrum, nta kaw wunli wun-gau nau n lu ai zawn rai, akrung ginra kaw ganing re ana zinli byin wa kun rai, ganing re wuju wulang galaw na rai, manau gaba galaw na rai yang, moi na ni gaw ndai zawn re shaloi myhtoi shayu ai nga nna mythtoi htoi ai, shing nrai myhtoi shayu ma ai da. Myihtoi htoi na rai yang, myihtoi htoi na shara kaw myihtoi wa hpe shaga da rai, myihtoi htoi na shaloi, natra kaw myhtoi lahkum hkra di hkyem tawn ya, myihtoi lahkum a shawng kaw ka-htang hkra rai, dai ka-htang kaw shanam hkra, ahka hka wan lahkawng, shing nrai ahka lahpaw pohkyawn lahkawng bang da, myihtoi wa ta gatsun gashin na tsamon tawn ya rai ai. Myihtoi htoi ai shaloi lang na hka hte myhtoi wa lu na hka gaw grai sanseng ai hka seng she mai ja la ai, mare kan na mayu maya na hka n ja ya ai, mayu e hpa u wa yamnga ni, gui ni n sa gabye shingkawt hkra ai, shinggyim masha ni n sa gabye shingkawt hkra ai hka seng she ja ya mai ai. Mare hkan na mayu maya na hka, shanhte matsat ai nga nna n lu hkraw ai, hka nhtung galu hku ja tawn ya ra ai, shanhte gaw lam grai tsan ai de nna sa ai re, grai ba ai nga nna ahka grai lu ai, nhtung laman lahkawng masum re lu lu shama kau ai.
Myihtoi shayu ai hkying ten gaw shana ningrim lai re hpang, ma ni hpe yup kau shangun, n gasu shangun, malut n lu n maya shangun ai, malut manam jang, myihtoi wa manam ai nga wa ai. Bai nna myihtoi htoi sa na ni mung tsamon hte ta gashin kau ra ai, hkum sanseng galaw kau, asan aseng rai ra ai, ga shaga tim grai sadi ra ai, kinsha lasha n mai tsun ai. Myihtoi wa gaw hkyem da ya ai myihtoi lahkum kaw nhtu n-ga nhpye hpye tawn rai dung, hkyem tawn ai tsamon hte ta shawng gashin gatsut kau nhtawm, hka wan na ntsin maum ahprup dat, shi a nhtu hte shanam galep ahkyep gat dat, maya ahprup dat dat rai ai, shing rai shaman matan dat jang myhtoi nat shang wa ai. Myihtoi nat shang wa ai hte wuhkam hkam wa nna, myiman ni mayut ai, shaloi: "Oh... Ho hkam e... Ashu... Ya ni e..." nga nna shawng aga hpaw hpang wa ai. Myihtoi ni shinggyim masha ni hpe "Ashu ni e" nga ai. Shing rai, grai ba ai nga nna, shawng nnan e gaw: "Lam galu naw nbat la marit law." nga hka shawng hpyi lu nna: "Oh... Ho, hkam e... nga gari ashun htoi wa ai. Matut nna nambat lahkawng ga nsen gaw: "Ashu ya ni e, lam galu naw nbat la marit law." nga shaga wa ai. Shaloi myihtoi nbat wa hka nhtung shawng shalai jaw ya ai, myihtoi wa ntsin lu ngut jang, myithtoi sa htoi ai ni gaw hpa san mayu ai lam dai myihtoi nbat wa hpe tsun dan jang, myihtoi nbat wa kaw nna myihtoi wa hpe san, myihtoi wa tsun dan jang, myihtoi nbat wa shawa masha ni hpe bai tsun yan dan dan rai htoi ai re. Ga shadawn: 1957 ning na Shadan krung manau kaw shani shagu na jawjau lamang ni yi hkrang ai, n hkrang ai, hpa ni naw galaw ra ai, hpa bo galaw shut ai ngu ai ni hpe shana shagu Sengdawn myihtoi hpe myihtoi shayu yu rai ma ai, ndai lam Miwa laika hte dai ten na sok shinggyin ai sara ni atsawm lahtup lawa ka da ai hpe mu hti chye lu ai. 5. Htoilik lik ai
Htoilik lik ai ngu ai gaw, myihtoi sagya nat ni lahkum tam wa ai, shi ra sharawng ai masha hpe mu lata jang, masha dai kaw shang nna myit kumla amyu myu rai madun pru wa ai. Ga shadawn: Myihtoi manawng sho nna abrawp wa, grai grai tsaw ai nta hkan tot wa, nam de hkawm mat wa, mayu na masha ni n lu lung ai lung lunghkrung, lungdu, lunghtawn lungma hkan lung dan wa, grai grai tsan ai galaw ganang ga na maling dinggram de sa gawam mat, gade ya ya gawam mat nna bai pru wa rai, myit kumla amyu myu madun dan wa ai. Dai rai htoilik lik ai ngu ai, myihtoi lahkum daw hpyi wa ai ga rai sai.
6. Myihtoi lahkum daw ai
Myihtoi lahkum daw ai gaw, Htoilik lik ai hpe yu maram masam, teng sha myihtoi lahkum tam ai zawn rai wa jang, shaman hte galaw bai wawt shateng yu nna gumgun masha ni hpe hkingga sumra, matsaw ningtsang ni hpe jaw rai, gumgun masha madung wa hpe hkingga gaba ya, shi hpe maraw hpu la rai myihtoi lahkum daw ai lamang galaw ai. Myihtoi lahkum daw ai shaloi, gadai gahpu ganau ni sa daw ya na kun, gadai gahpu ganau gahtawng ni sa daw ya na kun, da-ma ni sa daw ya na kun, mayu ni sa daw ya na kun, dai hku nna shagrau hkungga hkap bop la ai hku galaw ma ai. Myihtoi lahkum daw ai ngu ai hpe gaja sha lahkum mung daw ya nna, gumgun gumhpai lajaw gaba galaw, madung wa hpe dai myhtoi lahkum daw ai ni hkungga gaba dun sat ya ai. Myihtoi lahkum daw ai shani gaw, gahpu ganau mayu dama shing-yin bading jahkum nna lajaw gaba galaw nna, myihtoi lahkum daw ai lamang galaw ya ma ai. Myihtoi lahkum daw ai shani, gumgun lajaw galaw tawn nna, nhku de myihtoi htoi shara mung san galaw tawn ya, pan de nna n-gau wora hkran e, ningchyun ang kaw myihtoi zinrawng sharawt tawn ya, zingrawng pawt loi hkran kaw nhku maga npan kaw kumba lahpai gaba hku shabawn jun tawn, kumba shabawn gaba dai hpe ari gading ri hkum gaba hte kuk kuk gyit ting ting di tawn ya ma ai.
Myihtoi wa gaw nhku kawn pru wa nhtawm, hto zingrawng e hkre lung dung htoi marawn nna, nhpye n-ga na nhtu hpe kumba shabawn de sho madi ladawn ai, nhtu nshan hpe lamu de shayawn, n-gung hpe ga maga dat shayawn rai, makrung hpe kumba shabawn de shayawn madi ladawn nna matan dat jang, kumba shabawn dai "Hpung!" nga, ari gading rumhkum di mat wa ai hte, kumba gaang hku yan rai ga garan mat wa jang, myihtoi wa gaw dai zingrawng kawn jan lakang hku kagat yu mat wa nna, gayan mat ai kumba lapran hku lai mat wa nhtawm, nhku natra e shi hpe hkyem tawn ya ai shara kaw wa dung nna, myihtoi htoi hpang wa ai. Myihtoi lahkum daw yang, sadi ra ai lam gaw, myihtoi lahkum daw ai shani, madu jan ni ma hkum re la ni n mai sa ai, grau nna gaw dai kumba shabawn ni n mai sa gyit lawm ai, dai ginra hkan n mai sa gawam hkawm ai, dai zawn re ni sa shang galaw lawm jang, myihtoi ningnan hpuk mat nna kumba n lu gawut ga mat ai shaloi, myihtoi dai gade n man wa chye ai. Ga shadawn: Shadan ga na myihtoi gaw Sengdawn myihtoi hte Sumpu Tang sha ari rumhkum lu gawut di, kumba lu gawut ga ai. Wa Hkra La myihtoi hte Yawngba Tang myihtoi yan ari rumhkum n lu gawut di, kumba shabawn n lu gawut ga ai, ndai yan n lu gawut ga ai lam gaw, dai kumba sa gyit ai kaw madu jan ni ma hkum li ai la ni sa galaw lawm mat ai lam tsun ma ai, ya du hkra gadai gaw gadai re nga masha du hkra naw tsun hkai nga ma ai.
7. Myihtoi ga
Myihtoi ga gaw shi a ga si ga ngau ni shi mi shi nga ai, anhte shinggyim masha ni shaga lang ai, shamying shaman lang ai hte n bung nga ai. Ga shadawn: Udi hpe hkaklum nga ai, u hpe palam la nga ai, dumsu hpe sam shabrang nga ai, wuloi hpe wulu shu nga ai, wa hpe numhkaw hkinji nga ai, hka hpe lam galu nga ai. Ndai zawn shi tsun shaga ai ga si ni gaw anhte shinggyim masha ni shamying lang ai, tsun shaga ai hte shai ai re.
8. Myihtoi ni a jahtum na numhtet ga
Myihtoi ni a jahtum na numhtet ga gaw: "Ashu ya ni e, anhte gaw jan ga de zuphpawng naw lung mat wa saga ai, ya gaw sinna de na lahpan gaba (Pa) ni naw wa galai na ma ai, ya daini gaw gumgun masha mung madung ni n nga ai, mayu na hpyi lu hpyi sha ai ni she nga ai, woihkyeng htoirawng myihtoi masu ni garu jawng na mara ai. Ashu ya ni e, shinggyim masha mung majap shaba hpun masop dep ai rai na re, ashu ya ni e, mungkan shai ran ngu ai pru wa na re, amyit madu shading nna nga ga lu yaw." Ndai zawn nga nna numhtet da ai. Sengdawn myihtoi wa htoi tsun da ai: Shadan wa lawng e masha nli lachyawk mi makawi da sai, Hka hku numraw ga e latup mi makawi da sai, nga nna htoi tsun tsun re. Dai zawn tsun htoi ai aten gaw sanit shi jan ning hkan re hpe chye ai. Myihtoi ni yawng gaw ndai sanit shi jan ning ma wa maga, matsat shi ning a shawng gaw ndai ten shanhte jan ga de zuphpawng sa sana re nga nna tsun numhtet da da rai ma ai. Jahtum e si ai Wa-hkra La myihtoi gaw, shi jan ga de zuphpawng sanit ya hpang hkrat mat sai nga nna, Hpuntai yang e sara Shakyi Kam a nta e tsun kau da nna, Wuhpra mare gaba de lung mat wa ai, nta du ai hte nsa wa hti mat sai.
9. Woihkyeng htoirawng
Htoirawng rawng ai ngu ai, myihtoi masu ni hkrai re ai, shada pyi grai htoi shingjawng hkat ma ai, raitim hpang e gaw htoi gaya hkrum mat shajang ai hkrai rai ma ai da. Ndai lam ta tut labau nga ai. Myihtoi agin n re, majawi htoi garu masu ai ni re hpe tsun ai re, myihtoi mangan n nga ai, htoi tsun ai ni n teng ai hkrai tsun ai. Ndai woihkyeng htoirawng ngu ai gaw myihtoi agin ni zawn re ginli ginseng ni sa shang htoi ai n re sha, mayu na shingnawm shingwam, hpyi lu hpyi sha ai htingwung htingwai garet ai, mare shingnawm hkrai garet ai nat chyawam ni shang htoi masu ai, shanhte ni grai wa mi teng na zawn nga, myihtoi agin rai ga ai nga nna htoilik lik masu dan ai, grai grai law nna galang ta tsawmra htoi garu jawng wa ai, ndai zawn re hpe woihkye htoirawng ngu ai re.
10. Nat shung ai/nat shang ai
Nat shung ai, shing nrai nat shang ai hpe myihtoi n mai ngu ai, mayu na nat shang nna ajawp wa ai, majawi ajawp ai, dai zawn re hpe myihtoi htoi ai n nga ai, nat shang ai nga ai, mana bu ai zawn kumla amyu myu grai madun wa ai, raitim shanhte gaw myhtoi agin ni shang wa ai zawn n rai ai, masha nkau myhtoi htoi ai hpe mung nat shung ai nga ai, dai n jaw ai, mayu na nhkru nhkra re shingnawm shingwam ni, ahpyi lamum nat ni shang nna, hpyi lu hpyi sha ai zawn re gaw myhtoi n re, masha dai ni a hkum mung myhtoi ni kaw shang ai ahkum daram n greng nsan nseng ai, ndai zawn re hpe gaw nat shung ai, nat shang ai ngu tsun ma ai.
11. Kaga amyu ni kaw shang ai tsu myihtoi
Ga shadawn: Sam myihtoi gaw Sam num dinggai ni htoi ai, dai hpe mung tsu myhtoi nga ma ai, rai yang, dai Sam tsu myihtoi ni kaw gaw si mat ai tsu numla ni gadai mung sa mai shang shaga nga ai. Numhtet ga Myhtoi a lam grai law ai, ngai madu kawn na da ai mung grai naw nga ai, raitim ya atsawm krak n lu tsun mat ai, ga shadawn: Wa Dang myithtoi, ndai wa gaw manga kru shi ning prat hta Hka hku numraw ga mying grai gaba ai, Myen mung shanglawt a lam, daini na Jinghpaw shanglawt lawt wa ai lam, Wa Dang myihtoi wa a lam mung grai naw tsun ma ai, Shadan du rai nga ai Wuhpra du Zau Lung wa htoi ai lam ni, grai nga ai, ndai myhtoi ni a lam hpe hpang e atsawm naw gahkyin dan na, ya ka shinggyin nga ai dingyang rai nga ai.
Alat Gun Ong
