Kabung Majun ni
Majun 1
Magam Chyinghti a kashu, Shapawng Yawng wa a matu ni gaw, chyaloi nhkoi prat e, Mahtum Mahta Matsaw Ningtsa shayi la ma ai. Mayu Du Matsaw Ningtsa ni gaw kungdawn kungra hkum hkra jaw ai hta jan tsi/ n si tsi mung kungdawn shingnoi hta shalawm dat ya ma ai. Dai n si tsi hpe shinggyim masha ni gaw makum gaiwang hta hkai tawn da nna, hkala nba, machyi makaw hkrum ai shani hta dai tsi hpe di sha nna, mai tsai lu ma ai majaw, shinggyim masha ni gaw, si ngu ai n chyoi, htan ngu ai n hproi ai nna, gumgai dingla ni aprat asak gu, prat kalu ma ai.
Dai aten hpawa hta, jan shata masha ni gaw, si hkrung si htan chye ma ai hte shanhte si jang, shinggyim masha ni hpang de lasu su, sa sa rai ma ai majaw shinggyim masha ni mung jan ga de tsuhtat sa ma ai.
Jan shata ni si poi galaw ai hta ndawng lang, lahkrang hkrang, kabung dum ai lam hpe tut nawng galaw ai hpe yu nna, grai ra sharawng, grai tsawm dum ma ai.
Shaloi shinggyim masha ni shada tsun wa ai gaw: Anhte wa gaw, jan ga de jahkring hkring sa ai, anhte mung shanhte hpe shaga nna, poi galaw ga ngu yang, anhte mahtang si ngu ai n nga, htan ngu ai ni n pra gara hku shaga ngu bawng ma ai shaloi;
Lani mi hta gaw, shinggyim masha ni a madim, tingraw hta zahkai/jahkai jasi langai mi rawng nga ai da, shinggyim masha ni gaw dai zahkai/jahkai jasi hpe la wa nna, ndaw na htum kaw jahtoi hte dagup tawn let, jan ga de lasu ma ai, shaloi jan ga na jan ma nali, shata ma hpraw ji ni yu wa nna, hpang jahpawt lam ka-ang kawn bai nhtang ai hte, jaw grang shamat ai ngu bai wa tam ma yang, ndaw na htum kaw zahkai si taw ai hpe mu ma ai.
Dai shani kaw nna, jan shata ni e, dai daram wa she si mayu yang gaw punghpraw punglaw rai yang gaw, si mu ga ngu baw hpraw sai ni asak kaba sai ni gaw si na lam tsun kau da sai.
Rai timung dai tsun kau da ai jan sha ni hpe ujunaw ni e bai san yu ai shaloi, baw hpraw ai ni gaw si mu ga, ngu sai ngu yang: dai hku n rai law anhte ujunaw ni gaw ma kaw na baw hpraw ai, hkritung kaw na si ai.
Dai majaw shinggyim masha ni mung ma chyangai, hkritung hkriwang kaw nna, si mu ga ngu nna shinggyim masha ni hta si hkrung si htan byin hpang wa sai. Si ai lam hpe shinggyim masha ni hpyi la ai.
Majun 2
Majun 2 ngu na wa gaw, shinggyim masha ni gaw, chyaloi nhkoi prat e, htani htana asak lu nna, n si n mat rai let, mahtum masha ni hte maren manau nau let, awlaw nna, nga wa ai hpe yu manawn ai, n kaja ai myit rawng ai masha hpan mi nga ai: - Shanhte hpe La Hawng La Paw ngu ai rai nna, shinggyim masha ni hpe sa ana ai hku nna, sa manawt dan dan rai ma ai. Rai timung shinggyim masha ni hta si hkrung si htan n nga shi ai majaw, dai manawt gaw akyu n nga nga ai.
Dai manawt ni gaw, ka manawt hkrang san san sha rai nna, masha wunawng hku ka kanawng dan ai sha naw re, dai ka kanawng dan ai lam ni gaw hpang e shinggyim masha ni kaw, si hkrung si htan nga wa ai shaloi, kabung ka hkrang byin wa sai.
Majun 3
Ginru ginsa prat aten hta ginru ginsa la ni gaw majoi la-ing kaw du ma ai. Dai majoi la-ing kaw, nga ni uhpu dung nna, ngamyin sumhpa pyaw kanawng nga ai hpe mu ma ai. Dai kaw e pyin-yawn wutsang ngarat ngu ai nga langai mi si waw taw ai hpe nga ni gaw langai mi a hpang langai mi chyaw chyaw rai nna, si ai nga mang hpe manam dat, hkahku de kanawng lung wa, hkanam de kanawng yu wa rai, maihkra awak let, yawn mayu marit maroi shinggrup kawan hkawm ai hpe mu ma ai.
Htawm hpang de shinggyim masha ni si hkrung si htan byin wa ai shaloi, ndai majoi la-ing kaw na nga ai, nga si mang makau kaw marit maroi shinggrup ganawng ai hpe shingran mu let, kasi yu nna kanawng ka, kabung dum manawt wa ai.
Lahta de tang madun ai hte maren, kabung majun gaw aten, shara, masha ni hta hkan nna, n bung hkat ai, rai timung ka manawt sa wa ai gaw masha ni mangbru poi hkan sha, ka manawt ai hpe mu lu ga ai.
Kabung Dum Ai Lachyum
Kabung dum ai a lachyum madung gaw, chyeju madu kanu kawa, du salang ni hpe shanhte nsoi yum nsa htum ai shani e, hkungga lara let, kabung dum ka manawt nna, maran maga shakram dat ai lam rai nga ai.
Shanhte woi awn galaw lai wa sai amu bungli ni hte shanhte a manawt dingsawt lam ni hpe, kabung dum kahkrang hte shakawn shagrau hkungga jaw dat ai lam rai nga ai.
Ga shadawn: - Si sai wa gaw, hkrung nga ai aten hta e, nai mam, nsi naisi hkru hkru hpring hpring, woi galaw sha ai wa rai yang, shi hpe myitdum shagrau ai hku nna, "ninghkrun shalun dum" ngu ai kahkrang hte shakawn shagrau ma ai.
Rida maka kungkyang ai jan hpe gaw, "htawnghkun da dum" ngu ai kahkrang hte ka manawt kabung dum ma ai. Si sai wa a labau kadun hpe ka manawt hte tsun hkai dan ai lam hte shi hpe "maran maga" hkungga shakram dat ai lam rai nga ai.
Kabung Bau
Kabung dum na matu yawng bau hpan 3 ra ai. Dai bau hpan 3 dum ai hpe gindawng ai ngu nna tsun ma ai, nsen pyaw dik na matu gaw dai bau hpan 3 hpe, hpan langai hpe bau yi, bau la di run run di nna, bau 6 dum jang gaw n dang tsun hkra ngoi pyaw nga ai.
1. Hkawktawng 8 hkam bau / tuptawng
Ndai hkawktawng ngu ai bau gaw, bau kaji dik rai nna, 8 hkam bau hpe lang ma ai. (Ntawk nhkang nsen hpe la nna, dum ai hte tawktawng bau ngu nna mung, mying lu wa ai nga ma ai.) Ndai bau hpe gaw, dum ai shaloi 1,2,3,1,2,3… ngu nna dingren dum mat wa ra ai.
2. Gindawng bau / bausang gaw
Lapran le re ai bau rai nna, 10 hkam bau hpe lang ma ai. Tawktawng bau kaji 2 lang kayet ai shaloi kayet hpang nna 1,2 hkring, 1,2 hkring… di let, dingren dum ra ai.
3. Dungngut / baunu
Bau dungngut gaw kaba dik bau rai nna, 12 hkam hpe lang ma ai. Ga ninghpu kata na dungngut kanu a mying hpe la nna, shamying da ai rai nga ai. Tawktawng bau kaji 3 lang kayet ai shaloi dungngut hpe 1 lang kayet hpang nna, 2 lang hkring, 1 lang gayet di let dum ra ai.
Ndai bau 3 hte hpe n hkrum hkra dum ai hpe bau htingrat ai ngu shamying ai.
Kabung Bau
Bau 3 hpe n hkrum hkra dum ai lachyum gaw: ginru ginsa la ni yu hkrat wa ai shaloi, shanhte lai di hkrat wa ai shara ni gaw, lungpu lungwap, nam maling dinggram ni kaw rai nga ai. Langai hte langai, wuhpung hte wuhpung tam hkat ai shaloi marawn jahtau na n mai byin nga ai.
Hpa majaw nga yang nat matse labye law ai majaw rai nga ai. Shanhte shada da hkrum lu na matu ginta ai hta hpun hpunkraw, hpun-gang ni hpe dum sharat nna shaga ginta ai lam galaw ma ai. Shanhte dum ai hpun hpunkraw ni kaji kaba n bung ai majaw nsen mung n bung nga ai hpe, shanhte shada da chye na nna, hkrum zup lu ma ai.
Ndai zawn kabung bau hpe n hkrum hkra dum ai lachyum gaw punghkaw pungwa, dumlawng dinghkang dum sharat ai hpe kasi la ai lachyum rai nga ai.
Kabung Dum Ai Lamang
Mangbru ai lamang hpe masha si shagu galaw mai ai. Rai timung, du magam ni hte, kashu kasha law law shaprat da nna, lusu nga mai ai gumgai dingla ni si yang, dai si ai wa hpe shagrau aw-law ai sat lawat hku galaw chye ma ai rai nna, pyaw poi hku nna, gale la ai hpe mu lu ai. Manau poi hkawt galaw chye ma ai.
Ma kaji ai ni asak naw ram ai ni, shing n rai, n manu ai hku si ai ni hpe bru makoi ai shaloi gaw, sha gindawng nna, masat masa sha galaw ya ma ai.
Kabung Dum Ai Shara
Ndawng kahkrang ai hpe karoi nhpang kaw nna, hpang ma ai. Kabung manawt ai hpe nhku kata e, madin hkumba hpe shinggrup nna ka manawt ma ai. Kabung dum ai shaloi langai hte langai matut gindun ai lam n nga ai raitim, shada da htep htep rai tsap nna, ka manawt ma ai.
Ka manawt let tinang a lahkra maga de sit nawt mat wa ai hte, nta shakum kumba hpe kalang mi grup shagu, ka hkrang hpan langai mi bai galai ma ai, manawt ma ai. Kabung sat ai shaloi nta ndaw na karoi hpe shinggrup let kabung dum ai lam hpe shakre kau ma ai.
Kabung Yungwi Ni
Kabung poi lung, kabung majun, kabung ningchyin, kapung hkrap ni rai nga ai. Kabung hkrap ai lam gaw shawng shana e kabung dum nga ninglen hta, bau nsen yawng shazim nna, ka manawt nga ai ni mung yawng dum zim let, bung hkrap wa gaw, shakum hkumba kaw noi nna, hkrap ai, hkrap let tsun ai ga gaw, si ai wa a asak hkrung lam hpe shagrau sha-a nna, hkrap ai, gara hku machyi nna si wa ai lam, si majun gawn dan ai hte mangbru poi hpe gara hku galaw dat ya sai lam ni hpe tsun let hkrap ai.
Kabung poi lung lung ai ni gaw, mangbru poi a lam, poi sa masha ni a lam ni dai aten ladaw na shingra maka a lam ni, sut masa, masha wuhpung wuhpawng manghkang ni hpe gawn dan ai hte, shapyaw shagawp ma ai. Bai kabung ningchyin chyin ai hta gaw, nse nsa, masai marai ga ni, shalawm nna mung ningchyin chyin chye ma ai.
Kabung Ka Hkrang
Kabung ka hkrang gaw, si ai shaloi sha dum ai re majaw, labau hkai ai, shingra maka, duhkra ladaw ni hpe hkai dan nna, dum ma ai. Kabung dum let, yi yu, yi nat, hkran sawm, mam ting, yi magang, mam mu, mam bum, mam dup mam htu ai hkrang ni hpe shala nna ka ma ai.
Buga ginra ni hta hkan nna, kabung hpan loi li shai hkat ma ai.
Sinpraw kabung:
bungnawt, bungyawt, bungyaw, bungdip, bungbye, kabang ri ri, ri lahkawn, ri jitna ai, da da ai ni rai nga ai.
Hugawng kabung:
bungyaw, bungsawt, bungdip, bungyin, bunghprek, bungtsat, poi shat shalau, nampan kai, sumpyi dum, ri ri, da da, lahpa hkye, shaman wawt ni rai nga ai.
Mali Nmai Walawng:
bungyaw, bungsawt, nhkrun la, hkainu hkai, wawt di, machyi bye, mam mu, mam hpai ka hkrang ni lawm nga ai.
Kabung Dum Kanawn Ai Kasi Ni
Kabung dum kanawn ai kasi hpe ga ninghpu kata kaw ganaw nna, htingnut rawng ai, dungngut ngu shamying ai hkrung kanu, kanaw htingnut manawt ai hpe yu la nna, kabung dum ka manawt ai re ngu tsun hkai ai lam nga ai.
Lahkawng ngu na hta, majoi la-ing kaw na nga ni, nga si waw taw ai kaw shachyaw shanaw rai kanawng manawt ai hpe yu la nna, kabung dum ai re hpe tsun hkai ai.
Masum ngu na gaw, hkashi, hkanu, hka la-ing ni hta hka zahpaw ni hpring kazu nawn wam nga ai hpe yu la nna, kabung dum manawt kanawn ai.
Manau Dum Ai Hte Kabung Dum Ai Hta Shai Ai Lam
Manau dum na hpe ningwawt wawt nna, dum ai.
Kabung dum ai hpe ningwawt, shaba wawt n ra ai.Manau dum yang madai shayu ra ai.
Kabung dum ai shaloi hpabaw nat langai mi mung n shaga ra ai.Manau dum yang madai nat, mu nat, ga nat, sawn jahtung… nat yawng hpe jaw jau ra ai.
Kabung dum yang hpabaw nat hpe mung, udi hkum mi mung n jaw ra ai.Manau dum yang manau lamang langai ngai hta galaw shut ai lam nga chye ai, shaloi galaw shut yang tinang kaw hkra chye ai.
Kabung dum yang lamang shut ai ngu ai lam n nga ai. Lama shut tim hpa hkra machyi ai lam n nga ai.Manau dum yang, manau lamang hta shanglawm ai ni yawng hpe shabrai jaw ra ai.
Kabung dum yang, bungla hte bau dum ai ni hpe shabrai n jaw ra ai.
Yawng hpe ginchyum dat yang kabung dum ai gaw nat htung n re ai sha, shalan shabran htunghking sha re hpe asan sha mu lu nga ai.
Karai Hpaji Ningmu
Kabung majun ruhkum 1 hpe yu ai shaloi, chyum laika hta Adam yan Ewa gaw malu masha a majaw Karai Kasang a ga hpe n madat n mara nna, htani htana asak kaw na, si ai lam hpe lata la ai zawn, Jinghpaw Wunpawng amyu masha ni gaw, ka manawt ai lam hpe kumhpa ra ai ninghkan, htani htana asak kaw na, si hkrung si htan lam hpe lata la ai lam mu lu ai.
Dai majaw si hkrung si htan lam gaw shinggyim masha ni lata la ai amu lam re hpe chyum mungga hte maren, mu lu ai.Hkristan ni gaw aten shagu mahkawn shakawn ai, makoi mayang akyu hpyi hpawng ni hta mung mahkawn shakawn ai zawn, Wunpawng amyusha ni a makoi mayang, mangbru poi ni hta mung, kabung ningchyin chyin nna, mahkawn ai hta n-ga, ka manawt nna, shalan shabran yang chyum mungga hte bung pre nga ai.
Daini aten hta makoi mayang poi, akyu hpyi hpawng ni hta, si mat sai wa a prat hkrun lam labau hpe hti ai hte maren, ningchyin ga ni hta si mat sai wa a prat labau hkrun lam hpe na lu, chye lu ai hta n-ga, kabung ka hkrang kaw nan shi a prat labau hpe pra hkra ka manawt madun dan ai gaw chyum mungga hte bung pre nga ai.
Marku 5:38 hta Yesu gaw, tara jawng agyi wa Ya-iru a nta kaw wa du ai shaloi, "Ya, dai tara agyi a nta de du wa yang, kaming kamawng re ai hkrap-ngu hkrap-ngoi ai hte sharung shayawt kaba hpe shi mada mu nu ai, nhku de shang wa yang, Nanhte hpa rai kaming kamawng re ai hte hkrap-ngu hkrap-ngoi rai nga myit ta? nga Yesu san ai hpe mu lu nga ai.
Dai mabyin hpe yu yang chyum mungga masa hku mung, yawn hkyen hkrum ai nta gaw, kaming kamawng re ai hte, hkrap-ngu hkrap-ngoi nga ai lam gaw, Wunpawng amyusha ni si hkrung si htan byin ai nta kaw, kabung dum nna, kaming kamawng rai hkrap-ngu hkrap-ngoi nga ai hte bung nga ai.
Sharai Nna Jai Lang Sa Wa Na Lam
Daini na aten hta si poi, rung shara ni hta, mang sin ai ni gaw, hpaida da nna, sin shakre ai lam ni, tsa lu hpawng ni galaw nna mung, yungwi pinra galaw nna mung, yawn hkyen nta ni hpe shalum, shalan shabran ai hpe mu lu ai.
Dai majaw, hpaida rung hte tsa lu hpawng n tai na matu, kabung dum ka manawt ai lam hpe galaw mai nga ai.
Buga Hpung ni nan, bungla wa hpe san ai hte, kabung dum na masha ni hpe san tawn ya let, kabung poilung, kabung majan, kabung ningchyin ni hpe mung makam masham mungga hte lakap nna, woi sharin woi achyin sa wa yang grai mai kaja na hpe mu lu ai.
Kabung dum hpang wa ai shaloi akyu hpyi nna, woi hpang ai hte dum ngut yang mung akyu hpyi hpungdim woi na. Myihprap wan atsawm sha shatu da ai hte, masat tawn ai shara kaw sha, poi up, poi hpareng ni atsawm lam woi madun ai kata kaw dum woi na. Kabung bau hte dum ai ni mung htunghking buhpun sumraw ni hpe tsawm htap hkra buhpun sumraw na.
Hkristan Kabung Poilung lung, majan jan ai shaloi ndai chyum laika ni hpe mahta nna, poilung majan jan na.
Yesu tsun ai gaw, Dai n nga yang gaw, n nga, ngu nna, ngai n tsun ai nga ra n rai. (Yawhan 14:2)
Anhte a buga chyawm gaw, Sumsing lamu ntsa, rai nga nan law e. (Hpil 3:20)
Ngai asak hkrung ai lam ma gaw, Hkristu nan nan rai nga ai law, Si wa yang mung gaw, amyat rai nan law. (Hpil 1:21)
Koi Gam Na Lam
Kabung dum ai shaloi koi gam ra ai gaw, ndai mung kadai hkrup mara, poi lung lung, majan jan, nse nsa lam tsun shalawm nna, sha-a shalum ai hpe koi gam ra ai.
Kabung dum ai ni hpe, tsa chyaru gam jaw ai hte, dum woi ai hpe mung koi gam ra ai.
KBC Karaimasa Hpaji Magam Dap kaw nna, Hkalup Makam Hte Kabung ngu ai gabaw hta kabung hte seng nna, dup sumrat bawngban mahtai shapraw da ai lam ni gaw lawu na hte maren rai nga ai.
Hkalup makam hta htaphtuk ai hku jai lang mai ai lam ni hte n mai hkap la, jai lang n mai ai lam ni hpe ginhka ka madun da ai.
Kabung hpe hkap la mai ai lam
Nat jaw, dumsa, shaba wawt di nna hpang ai n re majaw mai ai.
Manu dan ai htunghking shingni ni lawm ai majaw Karai jaw ai sali wunli ngu hkam la mai ai.
Shalan shabran ai magam bungli re majaw mai ai.
Karai Kasang a lam hpe htunghking yu ngwi rau shakawn mai ai, hpyan dan mai ai.
Kabung nsen a majaw Karai Kasang a hpan da ai yaw shada lam hpe grau myit dum shangun ai.
Shalan shabran ka manawt rai nna, sharung shayawt ai lam hpe htawng madun ai.
Htunghking maka (Karai jaw htunghking maka) re
Nta masha ni a ra sharawng awng ai hta hkan nna, buga hpung kaw na woi awn jasat sa yang grau mai kaja na re.
Kabung dum na rai yang buga hpung madu ni lit la woi awn yang mai kaja ai.
Nanghpam lusha, nse nsa, kyinsha lasha ni hte kaga n kaja ai lam ni n shalawm yang grau mai kaja ai.
Mat mat wa hkyen ai htunghking hpe kyem mazing lu ai majaw mai ai.
Poi lung majan, mahkawn ga si ni hta Karaimasa hte htaphtuk ai, yawn hkyen ai ni shalan shabran lu ai ga si ni lang yang grau mai kaja ai.
Kabung dum hpang ai, hpungdim dat ai shaloi atsawm akyu hpyi ai hte hpang na, hpung dim dat na.
Nsin hta galaw ai bungli hpe nhtoi de woi jashawn wa ai re majaw mai ai.
Ndai kabung hpe KBC kasa zuphpawng (snr) hpung shawa zuphpawng hta akyu hpyi ap nawng shachyoi shapra la yang mai kaja ai.
N mai hkap la, jai lang n mai ai lam ni
a) Makam lam hta n hkrum n ra byin shangun lu ai.
b) Hpung woi ni n woi awn ai majaw n byin gying ai byin wa lu ai.
c) Nawku hpung kata hta ningmu hprai shai lam ni nga chye wa ai.
d) Nkau ni a matu lit li ai lam ni nga wa ai.
e) Nawku dawjau lam hte bungli lamang ni hta hkra machyi ai lam ni nga wa mai ai.
f) Hkamja lam hkra machyi wa chye ai. (Kap bra ana)
g) Akyang lailen hten za ai lam nga wa chye ai.
h) Ningsin ten na magam bungli re majaw arawn alai hten za na lam ni law wa shangun ai majaw chyum laika hte nhtan shai ai.
i) Rap shara lam hta gawngkya shangun ai.
Bawngban Hpawng Ginchyum
Kabung gaw si ai wa a tsu numla hpe tsu ga de shabawn ai lam n re.
Kabung gaw si hkrung si htan hkrum ai nta masha ni hpe shalan ai ka hkrang htunghking she re.
Wundoi mat wa ai wa, jan a prat pra sakhkrung lai wa sai lam ni hpe shagawp ningchyin/lahkyak yang manawt dingsawt ai re (grau nna gaw asak kung hkungga ging ai ni hpe yaw shada ai.)
Kabung hpe manau hpe zawn hpung jashawn jai lang wa yang mai ai.
Kabung dum na hpe sharawng ai dinghku ni, nawku hpung a matsun kata kaw woi awn ai hte dum mai ai.
Aten la nna lam naw masan la ra na re.
Marip Bawk San
(MDiv, The Pastoral Training Seminary)
