Jinghpaw Wunpawng, Kachin myusha ni dinghku de ya ai, num jaw, num la ai shaloi, hpu ja hpaga, amyu myu hpyi hkat jaw ya hkat ai npawt nhpang Jinghpaw maumwi hpe ya prat asak naw kaji ai ni gaw, n na yu ai she law na sai. Ya prat sak naw kaji ai ma ni chyena sharia la nna, grau htap htuk manu kaja ai htunghking hta galu kaba sa wa mu ga ngu nna, rai nna yu ai ni a matu kalang mi bai shakut nna hkai dan na nngai. Jinghpaw maumwi hkai ai shaloi, laika hta ka da ai n re majaw, kaji kawa langai hte langai hkai ai loili shai hkat wa na re ngu ai hpe gaw myitdum shara nga ai. Raiyang, dai ngai hkai ai hku sha na ga ai wa a matu gaw, ngai hkai ai zawn matut hkai hkrat wa na sha rai nga ai.
Moi moi, majoi sha-u ing ai hpang, sanghpawli (snr) majoi chyingtawt kaw na pru wa ai shaloi gaw, kanu kawa langai kaw na pra wa ai re majaw, mayu dama ngu n mai masat ai, kahpu, kanau, kana dinghku de nna law htam wa ai rai na rai nga ai. Dai hpang nachying law htam gumja gumhpra wa ai shaloi gaw, kahpu, kanau, mayu dama ngu nna Wunpawng Kachin ni hta paw pru wa sai. Mayu dama ngu masat hkat wa ai lam hte num jaw num ya ai shaloi hpu ja hpaga hpyi hkat wa ai mabyin maumwi npawt gaw, ndai hku byin wa sai da. Kadai gaw mayu re, kadai gaw dama la wa hte num la ai nta na la wa, shan lahkawng sumtsan hpaga rawt hkawm mat wa masai, aten ladaw ram ram na wa ai shaloi, ja gumhpraw lu tam la ai hte mung, lu tam la nna nta de bai nhtang wa masai da.
Hka shi lwi ai shara langai kaw du ai shaloi, shani shat wa sha ma ai da. Shat sha ngut ai hpang, mayu ngu na la wa gaw, dai hka kaw taw ai nlung hta shi a nhtu shaw garang wu ai da. Shaloi, dama ngu na la wa gaw nhtu tai jang shi hpe sat na maw ai shadu nna shi shawng kahtam sat kau dat sai da. Dai shaloi si wa ai mayu wa ngu na wa gaw “hkau e daini ndai hpunggaw hta ngai sum sai, hpunggaw mi hta bai hkrum ga yaw” nga nna si mat wa sai. Dama ngu na la wa mung gumhpraw yawng shaw gun nna wa mat sai. Nta e du wa yang, “ya manang wa gaw?” Ngu hkap san yang, “ja gumhpraw tam shara kaw lam karan mat ga ai. Shi hpe tam yu yang n mu mat nna masha ni a n hkru n kaja ai lata katsing hta mi lawm mat kun? Ngu nna ngai hkrai wa mat nngai” ngu masu tsun sai. (Ndai maumwi a majaw moi na ni a makam hta, hkrumlam, nawnam hkawm yang, nam hkan, nhtu majoi n shaw garang hpa nga ma ai.)
Kade nna yang nta de gaw, jahpawt jau jau uhka sa ak ak rai nga ai. Uhkan sa htim shaja rai nga ai. Yi sa yang shani shat Makai hta byet chyahkrung rawng nga ai. Yupmang mung n kaja nga sai. Dai majaw ningwawt dumsa shaga nna jaba wawt yu yang, masha ni a lata katsing hta lasa si sai lam, jaba hpru nga sai. Shi kade masu tsun timung shi du wa ai hpang e sha ndai lam byin wa ai re majaw, tsa shadang 95% gaw shi hpe n tsen na lam pru mat sai. Lata gra re n mu ai majaw hkrap let wa pu shup ngu ai baw hku hkam sharang nga ai. Aten mali na wa ai ten langai mi hta gaw dai shut kau ai nta de shayi tsawm mu nna num sa hpyi num la ra ai ten du wa sai. (ya lang hpunggaw mi kaw bai hkrum sai ga rai nga ai.) Mayu ngu na ni gaw grau tsaw ai shara hta nga, dama ngu nan um ra ai ni gaw, lagaw nhpang de, grau nem ai de nga ra mat sai. Du n raitim mayu du ni ngu ra mat sai.
Moi anhte a kaji kawa hpe nanhte nan sat kau ya ai re ngu yang hkam la ra mat sai. Dai majaw shanhte a kaji kawa wa a sak hpu, bunglat hka wa yang she num jaw na ngu sai. Dai sak hpu bunglat hka gaw, shanhte a kahpu kawa, kaji kawa wa a hkum arang baw, lagaw, myi, na, pu, sin, jit, hkyi mahkra hte hpun palawng nba mahkra a matu daw wa shangun ai. Gsd. Nkau mi Baw a malai Di, lagaw a malai hkra, lata a malai sanat, sai a malai chyaru, awa a malai magwi kawng, apu a malai kachyi, galaw jaw na n-gun a malai uloi ula, nhka kin-ya malai nhka kin-ya, nba malai nba yan, bujung, panep malai sagu panep, shi shaga ai ga nsen malai bau, ngu nna hkumhkrang ting na gawng malai daw wa shangun ai. Shawa la mayu ai bung lat hka tsepkawp shawa la ngut jang she num jaw ya ai. Hpunggaw mi kaw hkrum sai rai nga ai. Mayu lu ai wa gaw gumchying gumsa du magam shingkang shap la nna she num jaw sai. Ndai bunglat hka wa nna num la ai lailen gaw anhte angwi na htunghking tai mat wa sai.
Mayu tai ai dama tai ai majaw n bung hkat mat sai. Langai wa tsaw langai wa nem ai hku nga ra mat ai. Mayu tai nna dikhkra sharu shayak sha ai htung tai wa sai. Lawu lahta kahpu kanau tai ai ni katsa, kaji tai ai ni yawng, gumhpraw amyat tam sha ai hku nna aja gumhpraw dawn sha ai ni mung grup di tawn, rapdaw salang, Janghtung kasa sha ai ni kaw duhkra num nawn la nawn nampan gat ai, mawn sumli ya ai, nga ai ni yawng, hkatum gumhpraw hpyi ai. Myit n pyaw let, bunglat hka daw wa ai shara rai yang, dama tai ai ni hpe atsai awai matsan hkra, yawng jawm shawa sha ai shara rai nga ai. Hkyamsa n jaw ai, matai dawp ai shara re. Ja lung seng gumhpraw hta grau manu dan ai htum n chye ai ga kaba la ai. “Tsawra myit” hpe dawm kau pat jahkyet kau ai htunghking tai mat sai. Galu kaba wa n lu hkra, gyit sharen da ai htunghking tai mat sai. Maigan amyu ni a num wawn num la htunghking gaw loi ai tsang ai dinghku de la loi ai hta n-ga, shada she karum la hkat ai.
Hkungran poi ngut ai hte hpaga arang lu mat sai. Kachin ni gaw hkungran poi ngut ai hpang hka tsip tai mat sai. Masha amyu yawng hta na yak dik htum ai htunghking tai taw nga ai. Kachin ni a htunghking yawng n kaja ai n re ai. Yawng kaja nga ai, ndai num jaw num la hpu hpyi htunghking gaw masha jahpan lau n law shangun ai hta n-ga maigan jan tai, maigan num la mat nna amyu htum shangun ai npawt mung rai nga ai. Maigan jan tai maigan num la nna maigan amyu hta lup mat ai gaw madung tsun sai. Mungdan Shanglawt lu hkra, shakut ai amyu gaw nga, ndai zawn re yak la ai chyum la ai, num jaw num ya hpu hpyi hkat ai, nsin htawng kaw na sha pyi lawt hkra n galaw lu ai amyu naw rai nga ga ai. “Tsawra myit” hpe madung tawn nna sa wa ai rai yang gaw, gumhpraw sen langai lahkawng lu ai wa mung dinghku lu de la na, sen latsa lahkawng tsa lu ai wa mung mai de la ai. Tsawra myit hpe madung dat ai re majaw, aten dep dep dinghku de galu kaba mai sai n rai i? Nanhte ngai shu ngai sha ni ndai lam grai myit yu nga ai hta ngai asak kaba sai dingla wa tengman maumwi hkai nna shadum jahprang dat ai.
Maru Brang Kum
